İrfan Atasoy gençyaşta başladığı senaryo yazarlığıyla Yeşilçam´ma ilk adım atıp; oyuncu, yönetmen ve yapımcı olarak birçok filmin gerçekleşmesinde yer almakla birlikte, film işletmeciliği de yapmaya başladı. Yapımcılığını da yaptığı, oynadığı ilk film, çocukluk arkadaşı Yılmaz Güney´le birlikte yer aldığı, Antalya Film Festivali´nden dört ?Altın Portakal? ödülü kazanan ?İnce Cumali?ydi. Sinemadaki çok yönlü çizgisiyle Yeşilçam´a sayısız filmler armağan eden; çizgi film ?Killing? uyarlamalarıyla sinemada bir furya başlatıp, daha sonra, sinemada bir ilk olarak, yabancı film yapımcılarıyla ortak filmler gerçekleştirip, film işletmeciliğine yönelen İrfan Atasoy´la festivalin Altın Koza olduğu 2015 güzünde ayaküstü bir söyleşi gerçekleştirmiştik?
O GÜNLERİN ADANA´SINDA:
? Çocukluk günlerinizin Adana´sına dönersek neler söylemek istersiniz?..
-Mahallenin en fakiriydik. Babam hamaldı, anam temizlik işlerine gidiyordu. Babam beni Namık Kemal İlkokulu´na yazdı. Pamuk toplamaya gittik. Geç geldik okula, almadılar. 1. sınıftan sonra beni okula almadılar.
? Okul yok; kazma, koza, pamuk? Neler yaptınız sonrasında?
-Adana Demirspor´da futbol oynuyordum. Yetersiz besleniyorduk. Sonra yüzücü oldum Adana Demirspor´da, Kaput bezini maviye boyayıp şort yaptım kendime. Sonra atladık üç kişi? Ben Türkiye 3. oldum ama üç kişiyiz zaten.
? Çalışmadınız mı?.. İş hayatınız nasıl başladı?
-Turan Top´un yanında 30 lira haftalıkla çalışıyordum. Ordan Kemal Film´e geçtim Pursantaj Memuru olarak, haftalık 75 lira almaya başladım. Dar Film´de Mustafa Barke´nin yanında çalıştım. Sivas´a gittim askere, okuma yazmam yok de, Ali okuluna alırlar demişlerdi. Ben cahilim, okuma yazmam yok dedim, Ali Okulu´na aldılar. Bir çavuş vardı orda. Sonra o çavuşu ?Her Kurşuna Bir Ölüm? adlı filmin çekimine getirdiler. Tanıdım? Dedim bu adamı her gün getirin. Çıkıyor, damdan atlatıyorum, ordan, burdan derken bunun iflahı gevredi.
? Çavuşa filmde güzel rol vermişsiniz?
-Sonra birgün tümende fotoğraf makinası bozuldu. Kim yapar, kim yapar derken ben yaparım dedim. ?İstanbul´a git? dediler, ?başında dur, bozulursa yaparsın.? Yönetmen Nusret Eraslan vardı. Foto Film Merkezi´nden. O yapılmasına yardımcı oldu.
? Nasıl senaryo yazarı oldunuz?
-Dolmuş parası 1 lira veriyorlardı. Bir lirayı almak için dolmuşa binmiyordum, koşuyordum. Hasan Tual´de çalışmaya başladım bu ara. Bir gün biri geldi, senaryo yazdırma yüzünden kavga çıktı. Adam, ?Senden istediğim gibi yaz? diyordu. Ben yazarım dedim. Bir top parşömen kağıtı aldı. Daktilo ile birlikte bana da 20 lira verdi. O gece 67 sayfalık senaryo yazdım. Adam gitti, bir daha gelmedi. Bilmiyorum ne oldu. Sonra başka biri geldi. Senaryo yazdırıp 50 lira verdi. Orda piçi anlattı. Sansür, piç yok dedi Türkiye´de, engelledi. Sonra Adana´ya geldim.
? Yeniden İstanbul´a nasıl gittiniz?
-İşte Adana´ya geldiğim o günlerde bir gün Kuruköprü´nün ordayım. Cebimde param yok. Baktım İstanbul´a tabut götüren bir kamyon, ben de atlayıp gittim. Öyle bir tabutlu kamyonla parasız gidişim oldu İstanbul´a. Uzun yıllar senaryo yazarak, oyunculuk yaparak hizmetlerimiz oldu Yeşilçam´da. Sonra yapımcı oldum. Alacağımı alamadım falan öyle.
?İNCE CUMALİ?:
? Yılmaz Güney´le oynadığınız ?İnce Cumali? filmi çok ses getirdi, özellikle de Adana´da oldukça ilgi gördü.
-?İnce Cumali? ilk oynadığım filmdi.Yapımcılığını da üstlenmiştim. Çocukluk arkadaşım Yılmaz Güney´le oynamıştım o filmde. ?İnce Cumali? Antalya´da 4 dalda ödül aldı. ?İnce Cumali?yi onun ardından Havuz Pavyon´da öldürdüler Deveci´ler.
? Filmin İnce Cumali´yle bir bağlantısı var mıydı?
-İnce Cumali yanıma geldi. Ona, filme senin adını koyumu dediğimde ?Koy be kardeşş? dedi. Sonra sordum nasıl film diye. ?Güzel de köylü işi olmuş? dedi.
? ?İnce Cumali?nin en iyi filminiz olduğu söyleniyor; ?Topal?, ?İblis? de var diyorlar. Toplam kaç filminiz oldu?
-14 filmim var.
GÜNEY-FESTİVAL-SİNEMA:
? Festivali nasıl buldunuz?
-Altın Koza geçen yıllardakinden çok iyiydi. Gide gide daha iyi oluyor. Organize eksikliği var. Ayrıca ?Kış? filminin yarışmaya girmemesi lazım. Bura için olumsuz. Bir yerde ödül aldımı, bir daha girmemesi lazım. Ayrıca Adana ve sinema derken? Şöyle bir bakınca Adana´nın tarihi yok. Tarih deyince eskiyi bozmadan yapılan şey tabiii? Türkiye´de en çok oyuncu ve edebiyatçı çıkan yer Adanalının çektiği filmler yok. Yahu Adanalının oynadığı filmler yok. Arşivi olması lazım. Adana´da çekilen filmlerin panoraması olması lazım. Necip Sancıoğlu o sene birini müzayeden aldı. Arşiv yok. Hiçbiri elde yok.
? Adana filmleri derken, ?Umut?un ayrı bir yeri ve önemi var değil mi?
-?Umut? bugün dünyadaki en iyi 10 filmden biri. Senaryosu yok, kafada, ama bir şiirdi. Adamın finalde bir vuruluşu vardı. Bale yapar gibidir. Adamın fikrindedir her şey, hayalperesttir? Adam hiç senaryo falan yazmazdı. Müthiş bir sokak kültür ve hayali vardı. Yılmaz Güney sette değil mi? Bir-iki saat kaybolurdu ortalıktan Şerif´e derdi sen şunu şunu çek. Sonra çıkardı işin içindnen Aynştayn gibiydi. Memduh Ün şöyle yap, böyle yap derdi. Onun her şey kafasındaydı. Senaryosuz yapar çıkardı.
? ?Umutsuzlar?ı da beğenmiştim o yıllarda. Adeta sessizliğin sesiydi? Sinema dili güzeldi bana göre.
-Türk sinemasında çekilen 1000´den fazla kabadayılık filmi içinde en iyisi ?Umutsuzlar?dır.
? Bir hatıranız desem böyle filmle ilgili falan?
-Fatma´yı en iyi film seçilen ?Yarın Son Gündür? için almaya gittim Memduh Ün´den. Memduh abiye dedim ki, Memduh Abi senden Fatma´yı istiyorum, Yılmaz Güney ile film için. Fatma´nın film ücreti 7.500 liraydı. 30 bin istedi. 30 bin yaptım´ dedi.
? Yılmaz Güney çocukluk arkadaşınız mıydı?
-Evet çocukluk arkadaşımdı. Çocukken Yılmaz Güney´le dikenli incir yemeye giderdik. Yılmaz Güney´in kimsesi yoktu. Meşhur oldu sonra bir sürü akrabası çıktı. Bir anası Güllü vardı.
? Unutulmaz bir adam değil mi?
-Unutulmaz? Her şeyi hak etti adam. Yaşayamadı ama öldükten sonra yattığı Adam şöhretler mezarlığında yatıyor. Fakat her gün taze gül geliyor, kimin gönderdiği belli değil.
? Sinema için ne diyorsunuz genel anlamda?
-Sinema evrenseldir; sanat dünyanın malıdır.
? Türk sineması peki?..
-Türk sineması 100 yılda iyi noktaya geldi. Daha da iyi oluyor gitgide ama bizi sansür engelledi. Avrupa´da zaten bir Arapları çık; Türk sineması var.
? Ya bizim oyuncularımız?
-Bizim oyuncularımız Yunan tanrıları gibi? Bir Ayhan Işık, Göksel Arsoy, Ediz Hun, Fikret Hakan, Yunan Tanrıları gibi.
? Sizin de gizli hayranlarınız var mı?
-Amsterdam´da yaşayan bir hayranım orda adıma müze yapmış. Kalkıp geldi bir gün
İstanbul´a. Dedi:?Abi senin durumun kötüymüş.? Para getirmiş bana. Dedim:´Oğlum benim durumum iyi. Paranı cebine koy. Kimseye söyleme, çarparlar seni. Şimdi adam iki, ayda bir İstanbul´a yanıma geliyor.
İRFAN ATASOY
İrfan Atasoy 1937 yılında Adana´da doğdu. Namık Kemal İlkokulu´na yazıldığı yıl pamuk toplamaya gittiği için okula alınmadı. Sonraki yıllarda Adana Demirspor futbol ve yüzme takımlarında yer aldı. O yıllarda yüzmede Türkiye 3.´sü oldu. Senaryo yazarı, sinema oyuncusu, yapımcı ve yönetmenlik yaptığı sinemaya 20 yaşlarında yazdığı ?Kahraman Üçler? adlı senaryo ile girdi. Daha sonraları film işletmeciliği yapmaya başladı. Antalya Film Festivali´nde (1967) ?En İyi Film?, ?En İyi Senaryo?, ?En İyi Yönetmen? ve ?En İyi Yardımcı Oyuncu? dalarlında dört Altın Portakal ödülü kazanan ?İnce Cumali? adlı filmde çocukluk arkadaşı Yılmaz Güney´le birlikte yer aldı. Hemen ardından, aynı yıl, sinemada bir furyaya neden olan ?Killing? filminde oyuncu olarak oynadı. Sinemadaki sonraki yıllarında oyuncu, yönetmen ve yapımcı olarak birçok filmde yer alan ve filmler yapan İrfan Atasoy; yabancı ortaklı filmlerin yapımcılığını da gerçekleştirdi. Daha sonra film ithalatı ve sinema işletmeciliği yapmaya başladı.
Yapımcı Olarak Ödülleri:
- ?İnce Cumali?-1968-Antalya Film Festivali
- (En İyi Film-En İyi Senaryo-Türkan Duru/En İyi Yönetmen:Yılmaz Duru/En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu:Erol Taş)
- ?Yarın Son Gündür-Altın Koza Film Festivali
- (En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu: Süleyman Turan)
FİLMOGRAFİSİ
- Rezil-1978
- Hamal-1976
- Mikrop-1976
- Dört Hergele-1974
- Yankesici-1974
- Anasının Gözü-1974
- Topal-1973
- Zalim-1973
- Ölüm Peşimizde-1972
- Son Durak Ölüm-1972
- Üçkâğıtçılar-1972
- Kara Bela-1972
- Casus Avcıları-1972
- Darağacı-1972
- Kan Su Gibi Akacak-1969
- Kendi Düşen Ağlamaz-1969
- Kahraman Üçler-1957
Yapımcı:
- Rezil-1978
- Erkeğim-1977
- Hamal-1976
- Sütü Bozuk-1976
- Tolga-1975
- Dört Hergele-1974
- Anasının Gözü-1974
- Yankesici-1974
- Dayan Oğlum-1974
- Susuz Yaz-1973
- Topal-1973
- Zalim-1973
- İblis-1972
- Yarın Son Gündür-1971
- Belanın Kralı-1971
- Beş Hergele-1971
- Kara Cellat-1971
- Kurşun Memed-1971
- Casus Kıran / Yedi Canlı Adam-1970
- Canlı Hedef-1970
- Çifte Yürekli-1970
- Kanımın Son Damlasına Kadar-1970
- Piyade Osman-1970
- Yedi Belalılar-1970
- Kan Su Gibi Akacak-1969
- Çifte Tabancalı Kabadayı-1969
- Bin Defa Ölürüm-1969
- Kendi Düşen Ağlamaz-1969
- Çirkin Kral Affetmez-1967
- İnce Cumali-1967
- Balatlı Arif-1967
Yönetmen:
- Erkeğim-1977
- Sütü Bozuk-1976
- Üçkâğıtçılar-1972
- Yedi Belalılar-1970
Oyuncu:
- Rezil-1978
- Erkeğim-1977
- Hammal-1976
- Quei Paracul Pi Di Jolando E Margherito-1975
- Gördüğün Yerde Vur-1975
- Tolga-1975
- Anasının Gözü-1974
- Dört Hergele-1974
- Susuz Yaz-1973
- Zalim-1973
- Topal-1973
- Kara Osman-1973
- Kanlı Öç-1972
- Ölmek Var Dönmek Yok-1972
- Savulun Geliyorum-1972
- Kara Bela-1972
- Kabadayılar Kralı-1972
- Acı Kader-1972
- Adanalı Kardeşler-1972
- Casus Avcıları-1972
- Dağlar Kralı-1972
- Darağacı-1972
- İblis-1972
- Ölür Müsün Öldürür Müsün?-1972
- Ölüm Peşimizde-1972
- Son Durak Ölüm-1972
- Üçkâğıtçılar-1972
- Şehmuz-1972
- Belanın Kralı 1971
- Azrail-1971
- Azrail Peşimizde-1971
- Beş Hergele-1971
- Cehenneme Hoş geldin-1971
- Her Kurşuna Bir Ölü-1971
- Jilet Kazım-1971
- Kara Cellat-1971
- Casus Kıran / Yedi Canlı Adam-1970
- Maskeli Şeytan-1970
- Bin Defa Ölürüm-1969
- Casus Kıran-1968
- Kızıl Maske-1968
- İnce Cumali-1967
- Killing İstanbul´da-1967
- Şark Yıldızı-1967
- Killing Uçan Adam´a Karşı-1967
Ortak yapımları:
- 4 Hergele / Quei Paracul Pi Di Jolando E Margherito-1975
- Gördüğün Yerde Vur / Special Squad Shoots on Sight / La Polizia Ordina:Sparate a Vista-1975
- Hamama Giren Terler / A Forza di Sberle-1974
- Yankesici / Twins-1974
- Anasının Gözü-1979
*Vikipedi´den yararlanılmıştır.
