Akça;? Çocukların şiddete veya istismara maruz kaldıklarını en iyi ebeveynleri fark edebilir.Bu nedenle çocuklarını sıkmadan takip etmeli, onlarla güven duygusunu oluşturacak şekilde iletişimde olmalı, günlük sohbetleri alışkanlık haline getirmeli, gün içinde yaşadıkları olaylarda paylaşımcı olmaları için teşvik etmelidir. Anne ve baba çocuklarının hem fiziksel hemde ruhsal sorunlarında birlikte hareket etmeli, yardım alma konusunda açık ve paylaşımcı olmalıdır.
Erken müdahale çocuğun hızlı bir şekilde normal hayata dönmesini sağlar ve kalıcı travmaları önler.
Şiddete maruz kalan çocuklarda ne tür belirtiler görülür?
*Bedeninde şiddet gördüğüne işaret edebilecek darbe ve morlukları görülmesin diye giysilerle saklıyorsa,İyileşmeyen, sebebi belli olmayan yaraları varsa,eşyalarını sık sık kaybediyor veya çaldıyorsa,
* Her zamankinden daha çekingen, içe dönük veya pasif davranıyorsa,sizlerle veya çevresindekilerle iletişim kurmaktan kaçınıyorsa, evde odaya kapanma davranışında artma varsa, başkalarına güvenmiyorsa, okula gitmek istemiyor veya okuldan kaçıyor, devamsızlık yapıyorsa,okul başarısında anlam veremediğiniz bir düşüş varsa,
* Uykusunda ve yeme davranışında belirgin değişiklikler varsa, yatağını ıslatma, konuşmada tutukluk gösteriyorsa, gece kabusları varsa,
* Normalin dışında çok sakin görünme veya çok saldırgan davranma (öfke patlamaları) varsa,
* Gösterdiği tutum ve davranışları ile ilgili sorularınıza çok da aklınıza yatmayan, yalan söylediği duygusu yaratan cevaplar veriyor, hikayeler uyduruyorsa.Dinlediği müzikte, çizdiği resimlerde veya yazdığı yazılarda ve karalamalarda şiddet içeren, cinsel tacizi andıran öğeler varsa,
* Vücudunun kirli olduğu veya cinsel organları bölgesinde bir sorun olduğu gibi düşüncelere sahipse, cinsellik veya seks konularına anormal ilgi gösteriyor veya tamamen ilgisiz kalıyorsa.Oyuncak bebeklerle veya başka çocuklarla oynarken cinsellik veya şiddet içerikli oyunları tercih ediyor ise şiddet gördüğü ile ilgili düşünebilirsiniz.
Çocuğumun şiddet gördüğünü anladığımda ne yapmam gerekir?
*Çocuğunuzun şiddet gördüğünü öğrendiğinizde aklınızın karışması yoğun öfke, kızgınlık ve suçluluk hissetmeniz, son derece doğaldır. Ancak yine de aşırı tepki göstermemeye çalışmanız, enerjinizi sorunun çözümüne yönlendirmenize ve sorunu daha kolaylıkla çözmenizi sağlayacaktır.
*Çocuğunuzu karşınıza alıp onunla konuşmaya çalışın. Bu konuşmada, hiçbir kişinin kendisine şiddet göstermeye, istismar etmeye hakkı olmadığını ona anlatın.Daha sonra çocuğunuzun duygularını ifade etmesi yönünde cesaretlendirin ve onu dinleyin.
*Yaşadığı korku, kaygı, utanç, suçluluk gibi olumsuz duygularının normal olduğunu, ne olursa olsun onun yanında olduğunuzu belirtin. Şiddeti önlemek için bunu paylaşması gerektiğini,şiddete maruz kalıp bunu anlatmazsa durumun daha kötüye gideceğini belirtin.
*Şiddet gösteren kişilerin amacının özellikle korkutmaya, kontrol etmeye çalıştığını ve bu durumda onun suçu olmadığını, utanmaması gerektiğini anlatın.
*Çocuğunuzun bundan sonraki ne tür tepkiler gösterebileceği üzerinde durun. Bu tür çocuklarla dalaşmamak, yanında bulunduğu arkadaşlarından ayrılmamak, oradan uzaklaşmak, tepki vermemek, yardım istemek, oradan uzaklaşıp gitmek gibi tepkiler arasından çocuğunuzun özelliklerinin de dikkate alarak hangisi veya hangilerini gösterebileceği üzerine konuşun.Çocuğunuza özellikle, şiddete şiddet ile tepki vermemesi konusunu vurgulayın. Bu tür davranmanın çözüm olmayacağını, aksine sorunu daha zorlaştıracağını belirtin.
*Çocuğunuzun öğretmeni/öğretmenleri, okul idarecileri ve rehber öğretmenleriyle durumu paylaşarak ayrıntılı bilgi almaya çalışın. Onlara, bu sorunu çözme konusunda ne tür önerileri olduğunu sorun.Eğer önerileri arasında profesyonel bir yardım alması var ise psikolog, psikiyatrist gibi kişilere başvurarak yardım alın.
*Evdeki ilişkilerinizi gözden geçirin. Daima onunla iletime açık olun. Ona vakit ayırın.Çocuğunuzun kendini ifade edici, hakkını arayıcı ve atılgan davranışlarını destekleyerek kendisine güven duyması yönünde destekleyin.
*Arkadaşları ile ilişki kurmasına ve bu ilişkilerini güçlendirmesi konusunda ona yardımcı olun.Onlarla çeşitli etkinlikler planlaması ve yapmasını sağlayın.Çocuğunuzun davranışlarını ve etkileşim biçimini gözlemleyin ve gerekiyorsa yeni beceriler öğrenmesine yardımcı olun. Bu konuda okulunuzdaki psikolojik danışmandan yardım alabilirsiniz.Ona günlük tutmasını önerin.
Hangi özelliklere sahip çocukların şiddet görme olasılığı fazladır?
Her iki cinsiyette şiddet görme konusunda tehlikededir. Çekingen, içine kapanık, pasif, kendine güveni olmayan, düşük benlik saygısına sahip, çevreyle ilişki kurma becerisi yeterince gelişmemiş, az sayıda arkadaşa sahip, kendini savunamayan, hakkını arayamayan, ev ortamında da ailesi tarafından sindirilen, çok kolay suçluluk ve utanç duygusu yaşayan, istenmeyen, ihmal edilen, sevilmeyen, fiziksel ya da zihinsel engelli olan, küçük yaşta fiziksel olarak zayıf olan, duygusal olarak zayıf olan, daha küçük yaşlarda tacize uğrayan veya başkalarının tacize uğramasına tanık olmuş ise, çocuklar şiddet görme riski ile karşı karşıyadır.
Çocuğuma kimler şiddet gösterebilir?
*Kendisinden yaşça veya fiziksel olarak büyük okul çocuklarından, arkadaşlarından, öğretmenlerden, okul idarecilerinden, okulda çalışan yardımcı elemanlardan, okul içindeki ve dışındaki gruplardan, okuldaki çocukların velilerinden, komşulardan, herhangi yabancı bir kişiden şiddet görme olasılığı vardır.
*Çocuklara yönelik şiddet, sanılanın aksine yabancılar tarafından gösterilmemekte, genellikle ya aile bireylerinden ya da yakın akrabalar tarafından gerçekleştirilmektedir. Şiddet gösterenlerin çoğunlukla çok yakın çevresinde olan ve güvendikleri kişiler olduğu unutulmamalıdır.
Çocuğumun şiddete maruz kalmaması için ne tür önlemler almalıyım? Nelere dikkat etmeliyim?
*Çocuğunuzla şiddet konusunda konuşun. Olası şiddet durumu ile karşılaşırsa veya tanık olursa kendisiyle, okul yönetimiyle, öğretmenleriyle ve rehberlik servisiyle mutlaka paylaşması gerektiğini belirtin. Kendini nasıl koruyabileceğini ve ne tür tepkiler gösterebileceği üzerinde durun.Çocuğunuzun cep telefonu, iPhone, MP3, gibi maddi değeri yüksek olan eşyaları yanında bulundurmamasını sağlayın.Çocuğunuzun yanında fazla para taşımasını engelleyin.Çocuğunuza, okula yakın ve iyi arkadaşlarıyla birlikte gidip gelmesini önerin.Çocuğunuz toplu taşıt araçlarını kullanırken herhangi bir tehlike ile karşı karşıya kalır ise bir yetişkinden yardım istemesini söyleyin. (SB)
