Matematik, zihinsel fonksiyonların gelişmesini sağlayan, yaşamı kolaylaştıran simgelerle ifade edilebilen kendine özgü bir dili olan bir bilim dalıdır.
Matematik: Kimse engel olmadan çok çalışıp bağımsız olarak üretebilme özgürlüğünü içinde barındıran bir bilim dalıdır.
Tüm canlı varlıkların en zekisi olan insanın ilkel devirlerde matematiğe ilk olarak sayma ile başladığı sanılmaktadır. Bu düşünceyi doğrulayan mağara resimlerine rastlandığı bilinmektedir. Yine kalıntılara göre M.Ö. 25000 yıllarında mağara duvarlarında geometrik şekiller yapıldığı anlaşılmaktadır. M.Ö. 10000 yıllarında tarımla uğraşıldığına göre, en azından ürünü için insanların kullandığı bir matematik vardı. Uygarlıkla birlikte matematiğin de geliştiği görülmektedir. Özellikle Mezopotamya, Mısır’ın Nil vadisi, Ege kıyılarımız ve Hindistan’daki ovalık bölgelerde tarihi gelişim içinde matematik de gelişmiştir. Matematiğin ya da herhangi bir bilimin gelişmesini izlerken unutulmaması gereken bir nokta vardır: Tarihin karanlığında gömülü kalmış bir çalışmanın canlı olabileceğidir. Her dönemden, şimdi bizde antika ilgisi uyandıran bir yığın ayrıntılı çalışma kaldığı gösterilebilir. İlkel sayma becerisini aşan matematiğin M.Ö. 4000 yıllarına uzanan bir tarihi olduğu görülmektedir.
Matematikçiler sayılar arasındaki ilişkilerde mistik özellikler aramaktadır. Burada doğruyu bulma çabası egemendir. Matematikte her atılım daha önceki birikimin üzerine bir açılım ve genişleme getirmiştir. O halde matematik yaşam kadar eski, yaşamla birlikte gelişen, insanlık tarihi ile paralel bir gelişim gösteren bilim dalıdır.İnsanın insanlaşma sürecinde matematiğin gelişim seyri de izlenebilir. Matematikçilerin gözünde matematiğin üstün değeri işe yaramasında değil kendine özgü mantıksal kesinliği ve estetik yapısındadır.
Aritmetik tarihinde bilgi kaynakları nedir?
Bu sorunun yanıtı olarak:
- Mağara ve kaya duvarlarına yazılan yazı, resim ve semboller.
- Papirüsler (M.Ö. 3000 yıllarında kullanılmaya başlandı).
- Kil tabletler (M.Ö. 2500 yıllarına ait belgeler).
- Tahta tabletler (M.Ö. 300 yıllarına ait belgeler).
- Deri kağıtlar (M.S. 200 üncü yüzyıla ait özel hazırlanmış deriler).
- Anıtlar, anıt kitabeler.
Matematiğin özellikleri:
Matematik kendine özgü yöntemleri olan bir bilim dalıdır. Kendine özgü dili ile bir iletişim aracıdır. Birçok bilim dalının kullandığı bir araçtır. Bir düşünce biçimi ve mantık sistemidir. Matematikçiler tarafından oynanan bir oyundur. Matematik; dil, din, ırk ve ülke tanımadan uygarlıklarca zenginleştirilerek günümüze taşınan bir evrensel dildir. Yayılma alanına ve derinliğine sınır konamayan bir bilim dalıdır. Matematik bir sanattır. . Matematiğin sanatsal yanının en az uygulama yanı kadar değerli olduğunun ayrımına varan gelişmiş ülkeler, matematiğin iç güzelliği ve insanlığa felsefi katkısı için de çok ciddi destekler sağlamaktadırlar.
Matematik, insan aklının yarattığı en büyük ortak değerdir. Evrenselliği onun gücüdür. Kısaca Matematik bir Yaşam biçimidir.
Çağdaş kültürün yaratıcı dilini bilim oluşturmaktadır. Matematik bu dilin alfabesidir. Matematik hakkında hakkıyla yazmak ve konuşmak kolay değildir. Öncelikle matematik için itici gücü olan güzellik; sonra matematiğin amacı olan doğrulukele alınmalıdır. Matematiğe hak ettiği önemi kazandıran şey ise matematiksel doğruların bize gerçeklikhakkında verdiği bilgilerdir. Matematik bir güzellik duygusunu beraberinde getirir. Matematik soyut ve insan aklıyla yapılan bir şey olduğundan sanatla da çok yakın ilişkisi vardır. Matematiğin kendi iç estetiği bulunur. Matematikçiler estetik nedenlerle matematik yaparlar. Her yaratıcı matematikçi matematiğin estetik deneyimini sezgisel olarak bilir.
Matematiğin Prensi” olarak anılan ünlü Alman Matematikçi Carl FriedrichGauss (1777-1855) a göre “Matematik bilimlerin sultanıdır.”
Sonuç olarak, Analitik düşünme sistemi bir ülkede ne kadar yerleşikse ve bu sistemle birlikte yetişen bireyler ne kadar çoksa o ülkenin gelişmişlik düzeyinin de o ölçüde arttığı düşünülmektedir.
KAYNAKLAR
B. Russel (1960) TheStudy of Mathematics in MysticismandLogic, Sayfa: 55-69).
David Wells (1995) Matematiğin Gizli Dünyası(Çeviri: Selçuk Alsan (2008))
Doruk Yayınları, İstanbul.
Edward Frenkel (2015) Aşk ve Matematik (Çeviri: Cem Keskin) Paloma Yayınevi
IanStewart (2012) Matematiğin Kısa Tarihi (Çev. Sibel Sevinç, 2016) Alfa Bas. Yay. Dağ.
JerryP.King (1992) Matematik Sanatı( Çeviri: Nermin Arık (1997)) TUBİTAK
Popüler Bilim Kitapları 49.
John AllenPaulos (1998) Herkes için Matematik (Çev. Başak Yüksel) Beyaz Yayınları
Karpinski, L.C. (1925) . TheHistory of Arithmetics, Rand NandCo. , Chicago.
MarcelBoll (1991) Matematik Tarihi (Çev. Bülent Gözkan) İletişim Yayınları
Richard Mankiewicz,. (2000) Matematiğin Tarihi (Çev. Gökçen Ezber) Güncel Yay. LTD. Şirk.
TheoniPappas (1993) Yaşayan Matematik (Çeviri: Yıldız Silier) SarmalYayınevi
