Bir ülkeye Büyükelçi atama hazırlığı yapılırken, atanması öngörülen isim özgeçmiş bilgileri ile karşı tarafa bildirilerek, uygun görüp görmeyecekleri sorulur. Yani atanacak kişi için agreman istenilir.
Kabul edecek ülke, kendi incelemelerinin sonucuna göre, öngörülen kişiye agreman verip vermediğini cevabi nota ile bildirir.
Eski yapılageliş, olası bir diplomatik ret cevabı mahcubiyeti yaşamamak için atanacak ismin, agremanı alındıktan sonra kamuoyu ile paylaşılması şeklinde idi. Doğru olan da buydu. Ancak son dönemlerde bu diplomatik incelikten vazgeçildiği görülmekte öngörülen isimler henüz agremanları gelmeden bir şekilde ilan edilmektedir. Bu durum, herhangi bir ret olasılığı karşısında her iki ülkeyi de diplomatik sıkıntıya sokabilecek sakıncalı bir uygulamadır.
Daha önemlisi, agreman süreci tamamlanmadan isim açıklanması esasen agreman talep edilen ülkeye yönelik bir diplomatik nezaketsizliktir.
***
Eski Bakanlardan Egemen Bağış’ın Çek Cumhuriyetine Büyükelçi olarak atanacağı yönündeki iddialar ve bu minvalde tanık olduğumuz tatsız tartışmalar, agreman meselesinin hassasiyetini gündeme getirmiştir.
Henüz agreman talebi aşamasındayken, üstelik siyaseten yakışıksız şekilde tartışılan bir ismin Büyükelçi adayı olarak duyurulmuş olması, Çek Cumhuriyetini de karar verme sürecinde zora sokabilecek, diplomatik nezakete sığmayan bir durumdur.
Diğer önemli bir husus ise, süregiden tartışmaların bahse konu agreman sürecini üçüncü ülkelerin etki alanına açma olasılığıdır.
