Can UĞURATEŞ-Sırası Geldikçe


BÖLGESELDEN KÜRESELE YÖNELEN STRES


Bir yanda ABD, İngiltere, Almanya, Fransa, İsrail, Suudi Arabistan diğer yanda Rusya, İran, Suriye ve uzaktan destekle muhtemel ki Çin ve Kuzey Kore. Ortadoğu coğrafyasında muhteşem bir gövde gösterisi açıktan yapılmaya başlandı. Bu gelişmelerde Türkiye, şimdilik tarafsız bir görünüm verirken, her iki tarafla da güçlü ilişkileri var ve uluslararası antlaşmalarla bağlı olduğu ittifaklarla, esasen tarafı da belli. Türkiye, bir çatışma durumunda en zor durumda kalacak olan ülkelerden.

Türkiye´nin, Suriye üzerindeki diplomasisiyle, gerektiğinde her iki tarafla birlikte olabileceğini de görmek mümkünken, ABD´nin, bu bölgede artık kaybetmek istemediği, Dünyanın tek süper gücü olduğunu göstermek istediği çok açık ve elini daha da güçlendirmek istiyor.

Aslında askeri güç dengesi bir yana bırakıldığında, özellikle mevcut ekonomik göstergeler üzerinden, ABD´nin tek güç olduğu çok açık farkla görülüyor. Rusya, ABD ile her karşılaşmasında temkinli hareketle, bunun farkında olduğunu hissettiriyor. ABD Başkanı Trump, attığı tweetler üzerinden gönderdiği mesajlarla bunu vurgulamaya devam ediyor.

Yani, aslında Rusya´nın da ekonomik desteğe ihtiyacı var ve ufuktaki bir savaşı, bu günkü ekonomik koşullarıyla ne kadar sürdürebileceği belli değil. Bu durumda ya yenilgiyle ABD´ye biat edecek ya da kaybetmişliğin verdiği bunalımla, nükleer gücünü ortaya sürecek ki bu sonuç Dünyayı felakete götürür. O halde, bir orta yol bulmayı tercih etmesi muhtemel.

ABD, her dönem yapmayı alışkanlık haline getirdiği tehdit diplomasisini, bölge üzerinden aktörleri devrede göstererek, yeniden oynamaya başladı. Önümüzde, Irak müdahalesi öncesi olduğu gibi, muhtemelen boş bir itham üzerinden, bölgeye doğrudan müdahale hazırlığı var. Irak gerçeğinde, daha sonra İngiltere Başbakanının özür dilediğini unutmamak gerekiyor.

Her bilinçli akıl, Doğu Guta bölgesinde artık sona yaklaşmış ve kazanmış bir Esad yönetiminin, burada bir insanlık suçuna yönelmesinin, intihardan farksız olduğunu görebiliyor.   Ancak, Esad rejiminin Rusya ile birlikte güçlenerek, Suriye´yi yeniden toparlaması, ABD ile müttefiklerinin istediği bir son değil. Bu durumda, bitmeyen Birinci Dünya Savaşının istemleri devreye giriyor. Bu hamlesiyle ABD, bölgede kalıcı oluğunu da gösteriyor.

Bu gelişmeler, Dünyayı üçüncü büyük savaşa götürür mü diye sorulduğunda, bunun zor olduğu görülüyor. Çünkü olası bir üçüncü büyük savaşın, bu günkü konjonktürde kazanını olmayacaktır. ABD, kuvvetle muhtemel bölgeye gönderdiği gemilerden, çok geniş kapsamlı olmayan ancak kararlı olduğunu gösteren, muhtemelen havadan bir müdahaleyle hedefine ulaşacak ve Rusya´da bu sınırlı müdahale karşısında, birkaç açıklamanın ötesine geçmeyecektir. Yani esas kaybeden, yine silahların etki alanındaki bölge halkı olacaktır.

ABD, kendi içinde verdiği güç mücadelesinde artık bir denge oluşturmaya ve Trump´ın ilk dönemlerindeki soru işaretleri de yavaş yavaş ortadan kalkmaya başladı. ABD, her zamanki haliyle orada durmaya devam ederken, dikkat çeken konu, düşman olarak lanse ettiklerine dahi uygun bir diplomasiyle silah satmaya devam etmesi.

Ortadoğu coğrafyasında, hayatını kaybedenlerin sayısı milyonlarla ifade edilirken, insanlığın kaybettiği ancak silah tüccarlarının kesin kazanımlara ulaştığını görmek artık şaşırtmıyor. Trump, aslında seçim kampanyasındaki vaatlerini yerini getirerek, ?yeniden büyük ABD? sloganını hayata geçirirken, büyük bir tüccar edasıyla yaptığı satışlarla, ülkesindeki kasaları da doldurmaya devam ediyor.

Türkiye, bu gelişmelerle bir bıçak sırtından da geçmiş gibi görülüyor. Çünkü Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov´un önemli bir açıklaması, Cumhurbaşkanının derhal verdiği cevapla, çok da uzatılmadan kapandı gibi. Lavrov, Türkiye´nin, Afrin bölgesini artık Suriye yönetimine bırakması gerektiğini söylemişti ki bu söylem, Rusya ile Türkiye´yi karşı karşıya getirebilecek türden bir gelişmeyken, ABD´nin yarattığı gerginlikle, şimdilik üzerinde fazla durulmamış görülüyor. Ancak, muhtemel ki devlet aklı bunu bir yere not etti ve normalleşme sonrası yeniden gündeme getirilecek.

Bölgede gelişmeler küresel boyutlara ulaşarak, büyük bir diplomatik strese dönüşürken, güçlü ekonomi, güçlü asker, eğitimli ve bilinçli akılla bütünleşen stratejik kurgular, kullananı hedefine götürecek.

Can UĞURATEŞ        

YAZARLAR

  • Perşembe 24.1 ° / 11.6 ° Güneşli
  • Cuma 24.9 ° / 14.2 ° Güneşli
  • Cumartesi 28.3 ° / 15.1 ° Güneşli
  • BIST 100

    8806,72%-0,01
  • DOLAR

    32,25% 0,26
  • EURO

    35,08% 0,67
  • GRAM ALTIN

    2270,84% 0,79
  • Ç. ALTIN

    3854,72% 0,51