Ülkemizde günlerdir tuhaf bir oyun oynanıyor; sözde geçersiz oylar üzerinden sonuçlanan İstanbul veya başka yerlerdeki seçimlere itiraz ediliyor. Bu itirazlar sonucu çoğunlukla ?Geçersiz Oylar? yeniden sayılıyor. Bazen de sayım sonucunda seçim sonucu değişebiliyor.
Şimdi şu ?geçersiz? diyerek bir kenara koyulan oyların durumuna bir göz atalım: bir oy neden ve nasıl geçersiz sayılır? Önce bu sorunun yanıtını arayalım. Bir seçmenin resmi zarf içinde sandık kurulundan aldığı oy pusulalarını gizli bölmede işaretleyerek, seçim sandığına atmasına oy kullanma diyoruz. Teorik olarak bu iş Allah ile kul arasında. Kimse kimsenin nereye, hangi adaya oy verdiğini bilmiyor. Dedim ya teoride böyle; bilmemesi gerek. Seçmen oy kullanma esnasında bu gizliliğe uymak zorunda sesli olarak sandık bölgesinde bir açıklama yapması kesinlikle yasak.
Oyların geçersiz sayılması bu gizliliğin oy pusulası üzerinde çiğnenmesi sonucunda olmaktadır. Bu, çeşitli biçimlerde olanaklı. Öncelikle oy pusulasında oy atanın kimliğini belirtecek bazı özel işaretler olmaması gerekiyor ayrıca başka her tür işaret leke yazı not, o oyun geçersiz sayılmasını zorun hale getiriyor. Hafta içinde sosyal medyada bazı geçersiz oyların fotoğrafı yayınlandı bazıları tuttuğu takıma övgüler dizmiş bazıları Cumhurbaşkanına ve Aday´a dilekçeler yazmış önemli bir bölüm Damat Bakandan yakınıyor. Hatta birisi yazmış ?Reiz kusura bakma Berat varsa ben yokum!? tercih mührünü de Reisin partisine basmış?
Geçmişte bazı oylamalarda fısıltıyla geçersiz oy verilmesi telkin edildiğini anımsıyorum. Benim yaşımda olanlar ve hatta daha gençler ?Tak, Tak, Tak? sloganını anımsayacaklardır. Bende hoş bir anısı yok: Yanlış sonuçlara neden olmuş, ülkenin başına Anap diye şimdi unutulmuş bir partinin geçmesine neden olmuştu!
Pekiii bir oyun geçersiz sayılmasına kim karar veriyor? Sandık kururlu. Sandık kurulu siyasi parti temsilcilerinden ve iki adet resmi görevliden oluşuyor. Oylar sayılırken tüm kurul üyeleri açılan her zarfa oyun geçerli olup olmadığına ve hangi partiye verildiğine bakıyorlar.
O bir oy geçersiz sayılıyorsa, yukarıda belirttiğim ölçülere uyularak sayılıyor. Kurulun oy birliğiyle.
Peki kurul bu oyu kimin verdiğini biliyor mu? Hayır. Oyu verenin oyu üzerinde bir hakkı var mı? Var. Bu hak seçme hakkıdır. Bu seçme hakkını kullanırken var olan siyasi partilere ve oy pusulasına adı basılmış bağımsız adaylardan birine oyunu vermek zorunda mı? Hayır, böyle bir zorunluluk yok.
?Ben bu pusula üzerinde bulunan siyasi partilere ve bağımsız adaylara oy vermeyeceğim. Ama irademi de belirtmek istiyorum? diyerek oyunu geçersiz hale getirmişse; bu da bir irade açıklaması olmuyor mu? İşte burada milli iradeye saygısızlık yapılıyor. Örneğin, benim geçersiz olarak verdiğim oyumu siz günlerdir uğraşarak ?geçerli? hale getirip o´nu da belki hiç sevmediğim birinin hanesine ekliyorsunuz. İşte yanlış burada! Anlatabildim mi? Bilmem. Ama durum aynen bu! Adam oy pusulasına kocaman ?en büyük benim takım? yazmış. Bunun nesini düzelteceksiniz?
Eğer ısrar ederseniz bir yol daha var: Seçime katılmayanları da ?gelselerdi bize oy vereceklerdi? diyerek ?soyadlarına? bakarak kendi hanenize yazabilirsiniz!
