Ortadoğu´da kaynayan kazanın altına biraz daha odun atılarak, istenilen kıvamın oluşması için çalışmalara hız verildiği, Trump´un bölge gezisi ardından bir anda ortaya çıkan Katar krizi ile görülmeye başlamışken, hemen ardından gelen ABD´nin Katar´a uçak satışı anlaşması, bir anda kafaları karıştırıp soru işaretlerini de beraberinde getirdi. Ancak ardından, IŞİD terör örgütünün, devrim tarihinde ilk defa, İran´da ve doğrudan İran parlamentosunda gerçekleştirdiği eylemle, oyun biraz şekillendi. ABD, bir taşla birkaç kuş vurma kurnazlığıyla, Ortadoğu´daki dengelerle tehlikeli şekilde oynamaya devam ediyor.
Bölgede, halen tamamlanmaya çalışılan Büyük Ortadoğu Projesi´nin (BOP) tüm aşamaları, sırasıyla ve uygun koşullar oluşturularak yerine getirilmeye çalışılırken, iki ülkede bu planın uygulanmasında sorunlarla karşılaşılıyor: Türkiye ve İran.
Türkiye´de, Temmuz 2016´da gerçekleştirilmeye çalışılan darbe / iç savaş başlatma / kaos yaratma girişiminde başarıya ulaşılamayıp, bir de Ergenekon, Balyoz, Casusluk gibi davalarla yıpratılmaya başlanmış Türk Silahlı Kuvvetlerinin, her şeye rağmen yaptığı harekatlarla operasyonel gücünü kaybetmediği görülünce, planların üzerindeki mihver okları doğrudan İran´a döndürüldü.
Bölgesel gelişmeler hızlandırılmış haliyle devam ederken, Kuveyt yeni bir çıkış yaparak, önce İranlı diplomatların ülkesini terk etmesini ve ardından, İran Büyükelçisinin 48 saat içinde ülkeden ayrılmasını istedi. Bu kararın ardından da İran karşılık vereceğini açıkladı.
İran, bölgesel etkinliğini kaybetmemek ve gelişmeleri ülke dışında karşılamak için, Suriye gelişmelerinin başlarından itibaren aktif olmayı tercih ederek, Suriye´de önemli kazanımlar elde ederken, Irak Merkezi Hükümeti üzerindeki etkisi tartışılmaz boyutlara ulaştı. Mezhepsel farklılıkları olmasına rağmen, bu farkı, Irak´ta mümkün olduğunca avantaja çevirerek, bölge gücü olma yarışında Türkiye´nin önüne geçmiş izlenimi vermeye başladı. Nükleer gücü bulundurmak ve Kuzey Kore gibi bir dengesizle teknolojik kapsamda ARGE alışverişinde bulunmakla, küresel güçlerin de dikkatini üzerinde toplamaktan ve kendini hedef konumuna getirmekten çekinmiyor. Katar krizi ve yeni gelişen Kuveyt krizinde İran, terörü desteklemekle suçlanırken, bölgesel gelişmelerde değişen istikametler, artık baş döndürüyor.
Rusya, bölgesel hedeflerinde istediklerini, Doğu Akdeniz´deki birkaç sıkıntı dışında elde etmiş görünüyor ve zaman zaman taktik seviyede küçük hareketlerle, Türkiye´nin, YPG/PYD ile olan Kuzey Batı Suriye dengesini kontrol etme hevesinde olduğunu gösteriyor. Afrin´de bulunan güçlerini bu kapsamda rahatlıkla kullanırken, Esad rejimi ile olan ilişkilerini sağlam tutarak, ABD´nin bölgesel hedeflerinde yeni kazanımlar elde etmek ve denge unsuru vasfını güçlendirmek için, aktif olarak oyundaki yerini koruyor.
ABD, bölgesel hedeflerinden kesinlikle vazgeçmeksizin, başlangıçtaki planlamasında, geri beslemeler ve konjonktürel gelişmelere bağlı değişimlerle yoluna devam etmek için, sahada yapılabilecek her hamleyi yapıyor.
İran bölgede tamamen yalnızlaştırılarak, bekasına bir zarar verilemese bile, bölgeye İran üzerinden girmeye çalışan Kuzey Kore ve daha da önemlisi Çin´in önü kapatılarak, bölge, küresel iki gücün dengesinde, küçültülmüş ve rejimleri kontrol edilebilir konuma getirilmiş yeni oluşacak devletlerle, enerji mücadelesinde ve küresel ısınmanın yaratmaya başladığı iklim değişikliğinin getireceği avantajlarda, kontrol altında tutulmaya çalışılıyor.
ABD, Suriye´nin kuzeyinde halen yoğunlukla YPG/PYD´nin kontrolü altında olan ve koridor oluşturmaya çalıştığı bölgede, Ayn Dadat, Ayn El Arap, Uşariye, Sept, Harap Işk, Ayn İsa, Tel Temir, Tel Beyder, Şedadi ve Rümeylan´da irili ufaklı ve farklı operasyonel fonksiyonlara sahip üsler kurmuş durumda. Bu veri, bize doğrudan ABD´nin bölgesel planından vazgeçmeyeceğini gösteriyor.
17 Temmuz sonrası yaptığı bölgesel ataklarla yeniden güç dengesinde yerini almış gibi izlenim verse de nihai hedefte, yukarıdaki tablo ve Doğu Akdeniz açıklarındaki askeri güçleriyle ABD ve Rusya´nın bölgesel tertiplenmeleri, önümüzdeki süreçte, Türkiye´yi önemli sorunların beklediğini değerlendirmemize yol açıyor.
