Tren emekçisi Neşet Karaçaltı anılarımızdan trenler geçirdi… Zaman tüneline biletimizi kesti; uzanıp gittik Sirkeci’ye, Nürnberg’e, Berlin’e… Haydi yaşlı sayalım kendimizi muratlar olsun!..
Öznelden öte çok önemli bu tren olayı… Uygarlığın, kalkınmanın, gelişmenin simgesi. Ama adamı da kodese gönderen yayımlanmamış bir şiir… 1935’li yıllarda “Tren” şiiri yüzünden dört yıl kadar hapis yatar Hasan İzzettin Dinamo.
Tren gelir hoş gelir ley ley limi limi ley.
Odaları boş gelir mini mini güzel gel bize.
Duydum yâr size gelmiş ley ley limi limi ley.
Safa gelmiş, hoş gelmiş mini mini güzel gel bize.
Trenle çok özdeş bir yaşamımız olmuştur özellikle daha önceleri. Kondüktör Neşet Karaçaltı’nın da tren manzaralarında anlatmak istediği gibi, Anadolu’nun hayata açılan kapısıdır trenler, tren istasyonları. Oradan soluklanırdı köyler, nahiyeler, kasabalar… “Demir ağlarla ördük anayurdu dört baştan” örneğinde görüldüğü üzere o ağlar yurdun sosyo/ekonomik ve sosyo/kültürel bir penceresi özelliğindeydi. Uygarlık, eğitim, kültür o pencereden gün ışığı sızıntıları gibiydi sanki..
Şimdi tren derseniz aklıma ilk gelen Hasan İzzettin Dinaomo’nun “Tren” şiiriyle birlikte Shakespeare’in tren yolculuğunda geçen o ünlü fıkrası olur. Sonrasında Sirkeci’den kalkan bir kara trende giderim... Dahası Gülek Boğazı, Karagöl, Ulukışla… Toroslar’ı yara yara çıktığımız tren yolculuğunun tadı damağımda kalır.
Velhasıl her tren yolculuğunda umudunu kara trenlere bağlayan yoksul Anadolu köylüleri uzaklardan çalan bir dertli türküyle aklıma gelir…
Trene bindim de tren salladı
Zalim doktor ciğerimi yokladı.
İyi olursun diye de köye yolladı
Söyleyin anama anam ağlasın;
Anamdan başkası yalan ağlasın.
Sonra ilk yazılarımdan birinde bizim dayıoğlunun düğünü için trenle Pozantı’ya gidişimiz vardı da tam bir hikâyelikti. Biz de öyküsünü yazmıştık zaten, okuyanlar gülümsemişti…
Japonya’dan Almanya’ya gelişmiş onlarca ülke trenden hem tam anlamıyla metro ağı olarak ve de uçaklara alternatif bir modern toplu taşıma aracı olarak oldukça faydalanmışlar. Biz ise, biraz da emperyalist otoyolcu imalatçıların ninnileriyle uzun yıllar uyumuşuz.
