Osmanlı yönetimince geliştirilen bürokratik gelenekler arasında "kayıt sistemleri" ne önem verilmiştir. Tarım ve araziye ait bilgi toplamak amacıyla toprak ve nüfus sayımları yapılmıştır. 1389 da tarım ve araziye ait bilgi toplamak, vergi almak ve askerlik çağına gelenleri belirlemek amacıyla Bursa’da 1389 da Defterhane kurulmuştur. Ölçüm, veri toplama ve kayıt altına alma konusunda Osmanlı Devleti’nde 1831 yılında ilk nüfus sayımı gerçekleştirilmiştir.
Cumhuriyrt dönemi:İmparatorluğun sona ermesi ve yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nde ise 26 Şubat 1926 tarihinde Başbakanlığa bağlı Merkez İstatistik Dairesi
kuruldu. Cumhuriyetin ilk nüfus sayımı da 1927 yılında gerçekleştirildi. 25 Nisan 1962 tarihinde Devlet İstatistik Enstitüsü kurulmuştur. 18 Kasım 2005 tarihinde yapılan değişiklikle kurumun ismi Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) olmuştur
Ülkemizde görevli olduğu 1956-1958 yıllarında SyracusaUniversitesi (ABD) öğretim üyesi Professor William Wasserman’(1922-2007) ın 1958 yılında TheAmericanStatisticianVol 12 (2) 16-18 «TheTeachingandUse of Statistics in Turkey» başlıklı makalesinden alıntı ile konuya girmek istiyorum. Wasserman’a göre “Türkiye’de Yönetim birimleri, endüstri ve çeşitli bilim dallarında istatistik yöntemlerin potansiyeli henüz bilinmemektedir. Küçük fakat gelişme eğilimi gösteren bir grup insan istatistik yöntemleri hakkında bilgi sahibi ve istatistiği uyguluyorlar”. “Son 5 yıl boyunca (1953-1958) 1958 e kadar bazı fakültelerde istatistik dersleri veriliyor, diğerlerinde yetişmiş öğretim üyesi olmadığından istatistik dersi verilmemektedir”. Türk eğitim sisteminde herhangi bir yerde istatistikte derece almış birini bulmak mümkün değildir. Makalenin yazıldığı yılda (1958 de) İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesinde öğrencilerin Olasılık ve İstatistiğe giriş dersleri aldıkları belirtilmiştir. Ayrıca üst sınıflarda Örnekleme ve Demografik İstatistik Analizi dersleri de bulunmaktadır. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde tüm öğrencilerin aldıkları “Ekonomi için istatistik” dersi vardır. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesinde de üçüncü sınıf öğrencileri için bir yarıyıllık derste olasılık ve istatistik bilgisine ek olarak varyansanalizi ve deneysel tasarım bilgisi verilmektedir. İstanbul Robert Kolej’de de İstatistiğe giriş dersi bulunmaktadır. Buralardaki istatistik dersleri ABD de eğitim görmüş öğretim elemanları tarafından verilmektedir. Bu tarihte İstanbul Teknik Üniversitesi, Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinde henüz İstatistik dersi yoktur.
1967 yılı Haziran ayında Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik bölümünde asistan kaldığım günlerde Hacettepe Üniversitesi ve İstatistik bölümü yeni kurulmuş fakat İstatistik bilim dalında tamamlanmış yurt içi veya yurt dışı doktora tezi yoktu. Üniversitelerin bazı fakültelerinde ve Akademilerde çok basit düzeyde istatistik dersleri verilebiliyordu. Ülkemizde anılan tarihteki Üniversiteler kuruluş sırasıyla: İÜ (1453), İTÜ (1773), Robert Kolej (1863) ve sonra BoğaziçiÜniv. (1971), Ankara Üniv. (1946) , Ege Üniv. (1955), KTÜ (1955), ODTÜ (1956), Erzurum Atatürk Üniv. (1957), Hacettepe Üniv. (1967) dir. 1971 yılında Matematik-İstatistik bilim alanında Üniversitelerimizde Türkiye’de doktorasını tamamlayan ilk kişi oldum.
2019 yılına kadar ülkemizde birçok üniversitede İstatistik bölümü yaşama geçirildi. Uluslararası matematik ve istatistik dergilerinde yayın yapabilen gençlerimiz var
Henüz bilgisayar kullanımının olmadığı günlerden başlayarak, küçük PC lerle yetinilen günlerden geçerek, internet çağına da uyum sağlayarak, yokluklar içinde çabalayıp 52 yıllık bir bilimsel süreçte bugünlere nasıl ulaştığımızı kısaca anlatmaya çalıştım.
