Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut Mardin’de, AB tarafından finanse edilen ve Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı tarafından uygulanmakta olan PİKTES programı kapsamında desteklenen bir ilkokul ve ortaokulu ziyaret etti. Türkiye’deki mülteciler için sunulan malı destekle devam eden kapsayıcı ve kaliteli eğitime yönelik destekten duyduğu memnuniyeti dile getiren Büyükelçi Meyer-Landrut şunları ifade etti:
“Avrupa Birliği, eğitime eşit erişim konusuna atfettiği önemi korumaktadır. Türkiye’deki Mülteciler için Mali Yardım Programı altında çok önemli başarılara imza attık. Bu yeni ek fon kaynağı, 2025 yılı yaz dönemine kadar yapacağımız çalışmaların, mülteci çocukların Türkiye’deki okullara entegrasyonun destekleyen PİKTES ve Şartlı Eğitim Yardımı (ŞEY) gibi AB destekli programların üzerine inşa edebilmesini sağlıyor. Ayrıca başarılı öğrencilere burs sağlayarak bu fonlar, desteğimizi yüksek öğrenime de taşıyor. Bu yeni fon kaynağı, daha fazla çocuğun okula devam edebilmesini ve kendilerinin, ailelerinin ve daha da ötesi, toplumun faydası için eğitim almasını sağlayacaktır. Bu anlamda herkes için nitelikli eğitime yapılan yatırım, tüm toplumun daha iyi bir geleceğe kavuşması için yatırımdır.”
Arka Plan:
Türkiye’deki Mültecilere Destek:
Türkiye, yaklaşık 4 milyon mülteci ile dünyanın en büyük mülteci nüfusuna ev sahipliği yapmaktadır. Bu rakam 3,6 milyon kayıtlı Suriyeli mülteciyi ve 370.000 diğer ülkelerden kayıtlı mülteciyi içermektedir. Türkiye, mültecilerin ve göçmenlerin kabul edilmesi, desteklenmesi ve ağırlanması için takdire şayan çabalar göstermeye devam etmektedir.
2016 tarihli AB-Türkiye Bildirisi'nin kilit bir bileşeni olan Türkiye’deki Mülteciler için Mali Yardım Programı (FRIT), AB'nin Türkiye'de mültecilere verdiği desteği önemli ölçüde artırmıştır. FRIT’e AB bütçesinden verilen 3 milyar Avroya ek olarak, AB’ye Üye Devletler tarafından 3 milyar Avroluk katkı sağlanmıştır. 6 milyar Avronun tamamı sözleşmeye bağlanmış ve 4.35 milyar Avronun üzerinde de ödeme yapılmıştır. Kalan meblağ sahada projeler ilerledikçe ödenecek olup 2022-24 döneminde tamamlanacaktır, nihai ödemelerin de 2025’te yapılması planlanmıştır.
FRIT kapsamındaki kaynakların tamamının taahhüt edildiği göz önünde tutularak, 24-25 Haziran 2021 tarihli Avrupa Birliği Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesinde, AB’nin Türkiye'deki mültecilere ve ev sahibi toplumlara yönelik desteğinin 2021-2023 döneminde devam edeceği duyurulmuştur.
Haziran 2021'de Avrupa Komisyonu, bölgede mültecilerin desteklenmesi için toplam 5.7 milyar Avroluk bir paket önermiştir, bu paketin 3 milyar Avrosu Türkiye'ye tahsis edilecektir.
Ayrıca, 2020'de AB, Türkiye'deki mültecilere insani yardım alanındaki fonlamaya ek olarak 535 milyon Avronun üzerinde bir fon tahsis etmiştir.
Toplam yardım miktarı 10 milyar Avroya yakındır.
Türkiye'deki mülteciler için nitelikli kapsayıcı eğitimin desteklenmesi:
530 milyon Avro değerindeki kaynak ile Türkiye'deki mülteciler için nitelikli kapsayıcı eğitim ve özellikle burslar yoluyla yükseköğrenime erişim desteklenecektir.
Tedbirin üç bileşeni bulunmaktadır:
Birincisi, 2016 yılında başlayan ve mülteci çocukların Türk eğitim sistemine entegrasyonu için önemli destekler sunan Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun Desteklenmesi (PIKTES) projesidir. Sosyal uyumu tamamen entegre bir yaklaşımla teşvik eden proje, öğretmen maaşlarını, ulaşım masraflarını, eğitim araç ve gereçlerini sağlamakta, öğrencilere telafi ve destekleme dersleri, Türkçe dil eğitimleri, öğretmen eğitimleri, okul rehberlik ve danışmanlık programı ve erken çocukluk eğitimi sunmaktadır. Bugüne kadar iki PIKTES projesi hayata geçirilmiştir. Ekim 2022'de başlayacak olan üçüncü aşama 300 milyon Avro tutarındadır.
İkincisi, FRIT’in insani yardım bütçesi kapsamında 2016 yılında başlayan Şartlı Eğitim Yardımı (ŞEY) projesidir. Bu son derece önemli desteğin dördüncü nesli, nakit transferleri yoluyla yaklaşık 700.000 mülteci çocuğun okullaşmasına yönelik teşviklerin devamını ve okulu terk riski altındaki çocuklara ulaşılmasını sağlayacaktır. 2022 yazında başlayacak olan projenin 210 milyon Avroluk bir bütçesi olacaktır.
Üçüncü bileşen (bEUrs), burslar ve ilgili destek hizmetleri yoluyla dâhil olmak üzere, mültecilerin yükseköğrenime erişimlerini desteklemektedir. Bu şekilde, daha iyi istihdam fırsatlarına ulaşabilmek için gereken becerilere sahip olmaları sağlanacaktır. Burs bileşeni, 2023/2024 eğitim yılının başında başlayacak olup 20 milyon Avroluk bütçeye sahip olacaktır.(Fİ)