BİR RESSAM VE BİR TABLO: SEYHAN ASLAN HANOTTE
DÜŞÜNCE - SANAT VE TOPLUM 5.05.2022 12:00:00 1644 0

BİR RESSAM VE BİR TABLO: SEYHAN ASLAN HANOTTE

RESSAM ARCHİLE GORKY VE TABLOSU “SANATÇI VE ANNESİ”  ÜZERİNE…

Ressamın kısa özgeçmişi; 
15 Nisan 1904 (bazı kaynaklara göre 1902) tarihinde Van’ın Khorkom köyünde doğan ermeni asıl-lı ressam olan Arshile Gorky  ‘in trajediyle başlayan ve trajediyle biten bir hayatı olmuştur. Baba-sı çalışmak için Amerika’ya gittiğinde Archile altı yaşındadır. 1915’teki olaylardan kurtulmayı başaran Archile annesi ve kız kardeşleriyle Erivan’a göçer. Fakat Erivan’da çok kötü şartlarda ya-şarlar ve annesi  1918-1919 kışında, on beş yaşındaki oğlunun kucağında açlıktan ölür. 
Arshile Gorky  1920’de kız kardeşiyle Amerika’ya babasının yanına göçer ve orada bohem hayatı sürer. Özgün tarzını iyiden iyiye oturttuğu 1942-45 yılları arasında  New York sanat ortamının liderlerinden biri olur. Öyle ki sanat eleştirmenlerinin bazıları soyut dışavurumculuğun  Jackson Pollock’la değil, Arshile Gorky ile başladığını kabul ederler.
1947 yılında kanser teşhisi konulup sonu travmayla biten bir seri cerrahi müdahaleye maruz kalan ressamın hayatının geri kalanında da felaketler eksik olmamıştır. Atölyesinde meydana gelen bir yangın sonucu eserlerinin büyük kısmının yanması, ciddi bir araba kazası geçirdikten sonra resim yaptığı sağ elinin kötü bir şekilde yaralanması, karısının terk etmesi gibi şansızlıklar sonucunda kendini toparlayamamış ve 21 temmuz 1948’de henüz 44 yaşındayken intihar etmiştir. 
Resimleri dünyanın en önemli müzelerinde sergilenmekte olan sanatçı özgün sanatıyla sadece çağdaşlarına değil, sonraki nesil sanatçılara da ilham vermiştir.
Sanatçı Ve Annesi adlı eseri 
Sanatçı, annesiyle kendisinin Van’da 1912 yılında çekilen bir fotoğrafını tabloya yansıtmıştır. Amerika’da yaşayan babası için çekilmiş bu fotoğrafta Archile Gorky henüz yedi yaşındadır. Res-sam, annesi ve erkek çocuğun bu fotoğrafını, hem anneliğin yüce bir ikonik imajına ( Van gölünün üstündeki Aktamar adasında bulunan kilisenin kabartma tekniğiyle yapılan eserlerinden esinlene-rek) hem de birbirilerine dokunacak kadar yakın ama aynı zamanda bir boya bandıyla ayrı kalmış anne–oğul imgesiyle bir aile  sembolüne dönüştürmüştür. Renkler canlıdır ve ışık annesinin mut-fak önlüğünün üzerindedir.  Annemin nakışlı mutfak önlüğü hayatımın üzerine nasıl açılıyor adlı diğer bir eserinde de Gorky, Ermenistan’da yaşadığı günlerdeki önemine gönderme yaparak bu mutfak önlüğe tekrar vurgu yapar. Bir söyleşisinde “Resim yaptığım zaman sık sık kendime öykü-ler anlatırım. Yaptığım resimle alakası olmayan öyküler. Annemin uzun önlüğüne yüzümü kapatıp gözlerimi yumduğumda pek çok öykü dinlerdim ondan. Portresinde gördüğümüz gibi uzun beyaz bir önlüğü vardı. Bir de işlemeli önlüğü vardı. Anlattığı öyküler ve önlüğündeki işlemeler kafam-da sık sık birbirine karışırdı. Tüm hayatım boyunca annemin anlattığı öyküler ve önlüğündeki işlemeler belleğime resim olarak sökün etmiştir” demiştir.
1926’da başlayıp bitirmediği bu resim hakkında Gorky daha sonra şunları söyleyecektir; “Bir şey bittiği zaman ölmüş demektir. Ben sonsuzluğa inanırım. Hiç bir zaman bir resmi tamamlamam.”  Belki de böylece çok sevdiği annesini bitirmediği bu tablosunda sonsuza kadar yaşatmak istemiş-tir.
Peki, size neler düşündürtüyor ve hissettiriyor bu tablo ile esinlendiği fotoğraf?
Not: Archile Gorky’in yaşamını ve sanatını daha detaylı öğrenmek isteyenlere Aras Yayıncılık’ın Türkçeye kazandırdığı Arshile Gorky/ Kara Melek kitabı önerilir.
Kaynaklar: 1-Profesör Laura Mekaelian’ın Sanatçı ve Annesi adlı  Fransızca incelemesinden çevi-ri.
2- Cengiz Özdemir’in Ermeni ressam Arshile Gorky’nin hüzünlü hikâyesi adlı inceleme yazısı.
 


Haber Kaynak : ÖZEL HABER

faça okurun huzuruna çıkmaya hazırlanıyor      

ÖYKÜLER: Kafiye Müftüoğlu

ÖYKÜLER: Gülşen Öncül

Öykü: BAŞAR UYMAZ TEZEL

ÖYKÜLER: Sema Canbakan

ÖYKÜ: Nazire K. Gürsel

ÖYKÜ: Başak Savaş

ZİNCİR ÖYKÜLER: GÜLSER KUT ARAT

ŞİİR: SEMA GÜLER

ZİNCİR ÖYKÜLER: TUBA ÖZKUR AKSU

ZİNCİR ÖYKÜLER: AYŞEGÜL DAYLAN

ZİNCİR ÖYKÜLER: ADALET TEMÜRTÜRKAN

ÖYKÜ: İLKNUR GÜNEYLİOĞLU ŞENGÜLER

ÖYKÜ: Neriman Ağaoğlu

ŞİİR:  Yonca YAŞAR

ÖYKÜ: İlkay Noylan

ÖYKÜ: Güngör Ağrıdağ Mungan

SÖYLEŞİ: Nefise Abalı

Öykü: İlknur Güneylioğlu Şengüler

SÖYLEŞİ: AYŞEGÜL DİNÇER

Söyleşi: Ebru Yavuz

  • BIST 100

    8828,70%-0,62
  • DOLAR

    32,29% 0,55
  • EURO

    35,19% 0,29
  • GRAM ALTIN

    2238,56% 0,53
  • Ç. ALTIN

    3895,90% 0,00
  • Salı 15.1 ° / 9.5 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Çarşamba 19.1 ° / 9.6 ° Orta kuvvetli yağmurlu
  • Perşembe 16.4 ° / 10 ° Orta kuvvetli yağmurlu