Anadolu emperyalist güçler tarafından işgal edilmiştir ! Anadolu Müdafa-i Hukuk Cemiyeti kurulmuş olmakla birlikte bu derneğin önünde başta para ve asker olmak üzere sayısız sorun vardır . Bu sorunlarla Anadolu´daki Ankara hükümeti cebelleşmektedir ! Milletvekilleri kendi bölgelerinde para bulmak için çalışmaktadır . Çukurova bölgesinde bu işler için Ahmet Remzi Yüreğir ve Damar Arıkoğlu görev almışlardır . Gelin bu konuda Doğan Avcıoğlu , Milli Kurtuluş Tarihimiz adlı kitabının 3.cildinde ne demekte bir ona bakalım .
BÜYÜK TÜCCARLARIN MÜCADELEYE KATKISI
Adana ?da ise milli müfrezeleri kurmak için Çukurova´nın büyük zenginlerine , işadamlarına ,fabrikatörlerine ve arazi sahiplerine dayanılır . Eşraftan Güleklizade Tevfik Bey ?in seçildiği milletvekilliğini reddetmesi üzerine , onun yerine ilk meclise giren büyük toprak sahiplerinden Damar Arıkoğlu , anılarında bunu iyi anlatır :
?Yapacağımız çok işler vardı : Başta silah , cephane ; ikincisi para . Çünkü müfrezemiz içinde muhtaç olan hayli kimse vardı . Bu ağır yükle , biz görevlendirildik . Arkadaşları uğurladıktan sonra ,Ahmet Remzi (YÜREĞİR) Bey?le başbaşa nasıl hareket edeceğimizi planlaştırdık . Konya´da Adanalı zenginlerimizden Bosnalı Salih Efendi ?den ilk olarak yardım isteyeceğiz . İkinci kez Adana´dan gelen koyun celeplerine başvuracağız .Salih Efendi?ye önceden Müdafa-i Hukuk adına başvurulmuşsa da , red cevabı alınmıştı . Fakat umudumuz kesilmemişti . Bor ilçesinde oturan Gülekli Tevfik Efendi , Salih Efendi ?nin güvendiği bir kişi ve benim de dostum olduğundan birlikte Konya?ya gittik . Kuvay-ı Milliyemize yardım olarak bin lira verdi . Daha da yardım edeceğini fakat gizli tutulmasını , çünkü duyulursa Ermenilerden ve Fransızlardan zarar göreceğini , Adana´daki un ve çır çır fabrikasını yakmakta duraksama göstermeyeceklerini , sıkı sıkıya uyardı ve rica etti .
Bir hafta sonra Niğde?ye döndüğümde , Ahmet Remzi Bey , bizim Adanalı kasaplarla konuşmuş . Adana´nın çok karışık durum aldığından , koyunlarını götürmek olanaksızlığı karşısında , yardım etmeye paraları da olmadığından daha sonra bedeli ödenmek üzere koyunlarını Müdafaa-i Hukuk´a verebileceklerini bildirmişler , Ahmet Remzi (Yüreğir) Bey , iki koyun sürüsünü kasaplardan borca satın alır. Bu yolla satılan iki sürüden hayli para , Müdafaa-i Hukuk kasasına girmiş oldu . Böylece biraz ferahladık (*)
Ereğli Kaymakamı Avni Doğan Bey ?in desteğiyle , Adana´ya gitmekte olan Pamukçuzade Hüsnü , Keresteci Mustafa Beylerin iki Chevrolet otomobil armağan etmeleri , ayrıca bize bir sermaye olmuştu ?
Birkaç gün önce yeni atanan II. Tümen Komutanı Yarbay Arif Bey´e hoşgeldiniz ziyareti yapmıştık . Arif Bey kendisinin Adana kökenli olduğunu , elinden gelen yardımları esirgemiyeceğine söz verdi , biz de bu söz karşısında otomobillerden bir tanesini Arif Bey´e armağan ettik . İkincisini de Mustafa Kemal Paşa´ya Ankara´ya gönderdik . ?
Büyük zenginlerden Erzurumlu Nafız Bey de İtalyanlardan bir uçak satın alıp Ankara´ya armağan eder . Akşehir eşrafı da aralarında para toplayarak bankaya yatırır ve uçak almaya yönlenir .
******
Para bulma konusunda Adanalı kasaplar dahil olmak üzere emeği geçen herkesi saygıyla anıyorum .
Sağlıcakla kalın .
KAYNAK : Doğan AVCIOĞLU , Milli Kurtuluş Tarihi , cilt III 1974
Doğan Avcıoğlu´nun Milli Kurtuluş Tarihi adlı kitabının 3.cildinde Damar Arıkoğlu için düştüğü not :
Damar Arıkoğlu , bir yerde paraya çok fazla ihtiyaçları olmadığını yazmaktadır , fakat bunda biraz da parayı küçümseyerek kahramanlığı yüceltme eğiliminin etkisi olsa gerek . Arıkoğlu şöyle yazar : ?Biz mücahitlere para vermezdik . Zaten onlar da istemezlerdi . Parası olmayanlara parası olanlar yardım ederlerdi . Bu arada yalnız bazı subaylara ailelerini sıkıntıda bırakmamak için aylık verilirdi .( Yakın Tarihimiz , cilt I, s 202 )