Suskun tohum ilk nefese gülümsüyor şimdi..
Bu nazlı bekleyişidir doğanın..
Yedi rengin ötesinde buluşsun kır çiçekleri..
Mağrur bir gelin gibi sancılansın toprak
Varoluşa selam dursun kelebekler..
Ey yaşamak! Seninle dünyalara değer.. (Varoluşa-s.53)
Ayşe Meltem Baş’ın şiirlerinde görülen temel izlek simgelere de yansıyan yaşam sevinci ve doğadır. Yazınsal fondaki doğa kaynaklı yıldızlarla, parlaklıklarla, şimşeklerle bulutlarla, yağmurlarla simgeselleşerek taçlanması, uyanan “ebruli ümitler” (s.66) gibi güzel yürekli bir umut iyimserliğinin coşkusunu yansıtır. Ama burda yaşam sevinci derken de Ataol Behramoğlu’nun, “Yaşadıklarımdan Öğrendiğim Bir Şey Var...” çağrışımını içerik bağlamına koşut bir tematik seyirde görülür.
Yaşamak sarmaş dolaş seninle,
Gözlerimde ışıl ışıl sevi..
Yüreğimde umut dolu özlemler,
Gün ışığı! Ne olursun hep böyle kal!
Dizelerinde de dilek ve yakarışlarını sürdürdüğü “Gün Işığı”nda (s.55) “boncuk boncuktur serçelerin gözleri”, kırlangıçlar türkü söyler, sonra da, “…/Gökyüzü renk cümbüşünden bir yumak/…//Kelebek kanatlarında buğulu rüya”lar gören yaşam aşkıyla sevgi ormanında ilerleyişini sürdürür…
Gün ışığı! Ne olursun hep böyle kal!
Topraklar buğu buğu sımsıcak,
Okşar yüzümü sıcaklığı,
Buram buram..
Canıma can katan,
Gün ışığı! Ne olursun hep böyle kal!”
Belki de kitabın adı olmaya en çok yakın olan o “Gün ışığı”
“…/Ne zaman kırlara/Deniz kıyısına açılsam,/Gün doğar sabah serinliklerine,/Gün doğar ruhumun derinliklerine.. (Gün Doğar Sabahlarda-s.60) gibi dizelerinde de içsel yansımasını sürdüren Baş; “Zamanı, Yıldızlı yağmurlar içtiği,/…(Doğa Hayattır-s.50) yaprak seslerinde dinlerken…/…” Sevgi ve “Aydınlığın Türküsü”nü de (s.48-49) “Yağmurun saçlarında düş kurup…, “Yaprağa, suya özlemle bakarken”(Sana Uyanmak/s.28) söyler:
…
Örgün bulutların bu renk cümbüşü
Bu coşkun dere..
Bu şarap dünyası gün batımı,
Taa bağrımızda depreşen arayış,
Yitirip de bir yerlerde,
Yaşamak diye tutturduğumuz,
Bir tablosuymuş doğanın. (Tablo musun Sen-s.61)
Bir ressam olarak kişisel sergiler de açan, resimlerine taşıdığı doğayı cömertçe şiirleriyle paylaşan Meltem Baş; “Bin hüzzama bölünen duyguları” ve “Buğulu parça parça bakışlarıyla”; “Duygulu bir gülüş olarak kalan ufuktaki sessizlikleri” (Belki Bir Gün-s.16-17) “Kurumuş yaprakların hüzünlü orgunda/Yazdan kalma bir melodi gibi dinler. (Karanlık Rüyam-s.18) Kuşkusuz bu duygulanım da, bestelenip, TRT repertuvarına giren iki şiirini akla getirir.
Çoktan çiçek açtı badem ağaçları
Kayalıklarda şırıl şırıl dereler
Taze bir yeşillik sarmış dağları
“Serçelerin kalbinde gizliydi gözlerin/…"Kısık bakışlarla yoklardım seni../…”(s.1); “Sessiz gülmelerin takıldı önce kafama/Katmer katmer açtın bende gün geçtikçe/Umudumun birikintisi, miydin neydin?/…(s.1) gibi dizeleri somut imge görselliğiyle netleştiren Baş; “…/Yağmurun ürkek bakışlarına/…” (s.2) sorulan sevgilinin gizemini yine kendine özgü bir doğa girişinin verildiği sevgi sözcükleriyle açıklar…
Parlak yıldız olsaydın kopup gelen gökten
Belki böylesine sevinmezdim
Öyle bir şey ki bu..
Koparıp atmak gelmiyor içimden
Çünkü sol yanımsın.. (s.7)
Sevginin gücünün; “Yürek uçurtup göklere/Sevdin mi hiç… Sevdin mi?/Yoksa! Sonbaharı mı yaşadın sen,/Hep hazan dolu..! (Ne Bahar, Ne Yaz-s.42) dizelerinde görüldüğü üzere benzetme kaynaklı doğayla sınanırken; doğayla aşkın geçiş noktalarında görsel izler göze çarpar... “Sen beliriyorsun birden karşımda/Birden her şey renk renk oluyor/Çiçekler, ağaçlar, tabiat canlı ve sıcak/Renkler şarkılar söylüyor/Uzakta yıldızlarla bezenmiş nehir/Alabildiğine göz kamaştırıcı” (Gecelerimde Sen-s.6) gibi o coşkulu parıltılı görselliğe varılan yer aşkın habercisidir aslında…
Her gece uyuyorum seninle
Hafif bir buğu gözlerimin önünde
Buğunun içinde dalga dalga
Tül tül serpiliyor yavaşça
“Söğüt yapraklarının suya değdiği yerde(Akşamlar-s.46), “Seni Düşünüyorum Doğada-(s.51) dizeleri doğayla kurulan benzerlikleri götürür. “Altın sarısına sevdalı başaklar/…//Serin bir mehtap yıldızlarla türküleşir/Şafak saatleri dokunuyorsa martılara/Mutlaka başını alıp gitmiştir yakamozlar/Yedi rengin ötesinde buluşsun kır çiçekleri” dilekleriyle vize alınan ezgiselliğin ardından; dağ, deniz, doğa derken sıra Akdeniz’e gelmiştir artık… “…/Yer ve gök ayinde şimdi/Kutsuyor bahar yağmurunda Akdeniz’i” diyerek son bulan “Akdeniz’de Bahar” adlı şiirinde duygularını şöyle sürdürür:
Bir coşkudur Akdeniz’in ılık nefesi
Gelir vadiler boyu
Sevi olur yeşil yazmalı ovalarda,
Ve türküsü.. gelin tacı,(s.57)
“Gerinen doğa(da)/”(s.59) “Çiçeklerle sevişen kelebekler(in)/Yeniden doğuşa selam,(lar) …” (Mevsimim-s.68) gönderirken, doğayı çözümleyen bilgece algıların soluduğu dizeler pek uzak değildir artık…
O soylu dağların güneşe yalvarışını
Taşımaktan yoruldukça karları, buzulları,
Uzanır sıra sıra görkemli güneşine,
Bilirim toprağın çağlardır sevdasını,
Ben sararıp düşen yapraklardan anlarım. (Doğa Âşıkları-S.64)
“…/Olsa olsa yağmurlar/Taşır seni bana/Hasretimi yara yara..!” (s.13) dizelerine gizemli bir tutku da yerleştiği görülürken; halk dili rahatlığıyla örtüşen duygusal ve naifliği coşkun akan bir sevgi seline dönüştürür…
Yağmurları ben getirmedim
Şu şimşek kümesindeki
Parlaklıkta ben değilim..
Sağanaklar arasında bir kuru
Gürültü yaratamaz feryatlarıma
Hem sonra sonbaharda
Ben bu kente hiç uğramam
Peron yalnızları kaplar
Gönlümü bilirsin ya.. (Göçmen Kuşu-s.13)
Dediği “Dağdaki Bahar” (s.33) adlı şiirinde kendine özgü o halk söylemini yine doğa/hümanizma/naifliğin içine yerleşip, şiirin konuşma diline yaklaştığı yerde ve o yaşam coşkusuyla “Dağdaki Bahar”ı selamlarken de çevreci duyarlılıkla uyarısını yapar:
Kapısını bahara açan yaylaya, “merhaba”
Hey karşı yamaçta kaçak kesim yapan doktor
Sen hariç tamam mı?!..
(75 Şiirim/Anı/Ayşe Meltem Baş/2015/80 sayfa/kendi yayını)
