(İYİ PARTİNİN PARLAMENTER DEMOKRASİ BEYANNAMESİ)
4 Haziran 2021, Cuma…
FOX TV’de İsmail Küçükkaya ve konuğu İyi Parti Adalet ve Hukuk İşleri Başkanı Prof. Bahadır Erdem’i izliyorum. Konu, İyi Parti’nin yayınladığı “Geliştirilmiş ve Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem İlkeleri Beyannamesi.”
Dinleyen herkesi “enayi” yerine koyuyorlar, boş boş konuşuyorlar! Evet dinleyenler arasında “enayiler” de var elbette. Ama herkes enayi değil ki…
Bu yazıyı sonuna kadar okuyunca, programdakilerin niçin boş konuştuklarını anlayacaksınız.
GENEL OLARAK
İyi Parti’nin Beyannamesi tamamını inceledim. Sekiz başlık altında toplamışlar konuyu:
“Devlette Liyakat” ve “Özgür Basın” konulu görüşleri ile diğer konulardaki önerilerin çoğuna katılmakla birlikte, öyle sakat yaklaşımlar ve öyle “göz ardı edilen” hususlar var ki tüm önerileri anlamsız çöp yığını haline getirebilmektedir.
Öncelikle, mevcut siyasal yapımızın “temel yanlışı ve ana eksiği” Siyasal Parti Sistemimiz içerisinde saklıdır. Genel demokrasi teorisine aykırı, parti içi demokrasinin bulunmadığı, tek adam Genel Başkan vesayetine tabi bu sistemde, iktidar partisi genel başkanı sadece partisini değil konumu gereği yürütme organını, milletvekili adaylarını belirleme fonksiyonuyla parlamentoyu, Hâkimler ve Savcılar Kurulu Başkanı eliyle yargıyı, sonuçta da Devletin tüm kurumlarını vesayet altına alabilmektedir.
Eğer siz sistemi çalıştıran siyasi partilerde demokrasiyi işletemezseniz, devlette demokrasiyi işletemezsiniz. Beyannamede bu konuya hiç değinilmemiş olması manidardır.
SİYASİ PARTİ SİSTEMİMİZLE İLGİLİ SORUNLARIMIZ
İyi Parti Beyannamesi’nde siyasal sistemimizin ana sorunu olan siyasal parti örgütlenmesi ile ilgili hiçbir hüküm yer almamıştır. Bu sebeple beyanname yok hükmünde, “Aldanmaya teşne enayilere yönelik bir laf kalabalığı” niteliğinde bir çöp yığınıdır.
BEYANNAMENİN TAKVİYE İSTEYEN BÖLÜMLERİ
Tarafsız Cumhurbaşkanı Konusunda:
Çoğulcu Demokrasi, Katılımcı Yönetim, Güçlü Meclis Anlayışı Konusunda:
O halde demokrasimizin partiler arası işbirliğini geliştirebilmesi için genel ve yerel tüm seçimlerde uygulanacak seçim sisteminin işbirliğini zorunlu kılar hale getirilmesi gerekir. Uzlaşmacı siyasi partiler, uzlaşma gerektiren bir seçim sisteminden geçerek ortaya çıkarlar. “Dar bölge veya daraltılmış bölgede iki turlu seçim sistemine karşı duran” bu öneriler, kendi kendisiyle çelişmektedir.
Kuvvetler Ayrılığının Tesisi ile Güçlü Denetim Konusunda:
Adil ve Özgür Seçimler Konusunda:
Milletvekilliğinin a) Seçim çevresi milletvekili, b) Merkez milletvekili -yüz (100) adet- şeklinde iki kategoriye ayrılması; seçim çevresi milletvekili adaylarının (istisnasız, ödünsüz) parti üyelerince önseçimle; merkez milletvekili adaylarının ise siyasi partilerin yetkili kurulları kararıyla belirlenmesi, bir denge ve istikrar sağlayacaktır.
“Dar bölge veya daraltılmış bölge” seçim sistemine getirilen eleştirilere katılmak mümkün değildir. Dar bölgeli sitemler, parlamenterler üzerindeki vesayeti ve parti içi baskıyı kaldıran, genel demokrasi teorisinin esası olan “halkın temsilini” gerçek anlamda uygulamaya koyma fırsatı sağlayan sistemlerdir.
SONUÇ OLARAK
İyi Parti Beyannamesi’nde yukarıda sayılan konular ya es geçilmiş ya da “şaşı bakışlı” öneriler getirilmiştir.
Metnin bütünü incelendiğinde, “demokrasi” kelimesine sıkça yer verilmiş olsa da metnin özünde “demokrasi” yoktur. Kendi içerisinde demokratik kuralları işletemeyen, tüzüğünde yazılı kurallara uymayan bir siyasi topluluktan da daha fazlası beklenemezdi.
Kendi teşkilatında demokratik değerleri işletemeyen bir siyasi parti, demokrasi vaatleriyle halkı kandırıp iktidara gelse bile, devlette de demokrasi kurallarını göz ardı eder; partili yeni bir rantiye sınıfı yaratır; parti yönetimini elinde bulunduran oligark (imtiyazlı azınlık) Devlet aygıtını eline geçirerek, yeni bir oligarşik yönetim uygulaması geliştirir.
Özünde demokrat olmayan bir grup insanın, doğal karşılanması gereken, bir çalışmasıdır bu... İşte bu sebepledir İyi Parti’nin beyannamesinde parti içi demokrasiden bahsedilmemesi… Mevcut siyasal parti sistemi işleyişinin görmezden gelinmesi…
Sözün özü, ülkedeki siyasi parti sistemi demokratikleştirilmeden, ülkedeki yönetim sistemi adının hiçbir anlamı yoktur. Ha başkanlık, ha parlamenter sistem… İkisi de aynı kapıya çıkar!