PROF. DR. FİKRİ AKDENİZ - BİLİM DÜNYASI


HUKUK VE MATEMATİK İLİŞKİSİ


Matematik, çoğu öğrencinin neden öğrendiklerini anlayamadığı zor bir ders olarak algılanır. Hukuk: Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım gücünü belirleyen yasaların bütünüdür.

Hukuk için matematik gerekli midir? Hukukçular (avukat, hakim, savcı, noter, kaymakam, vali vb. ) genellikle istatistikler ve mali kayıtlar gibi büyük miktarda karmaşık sayısal verileri analiz etmek zorundadır. Bu nedenle matematik, işin önemli bir yönüdür, çünkü matematik problemlerini nasıl çözeceğinizi öğrenirken edindiğiniz beceriler genellikle kanunun (yasanın) çeşitli yönlerine aktarılabilir. İkisinde de önemli olan mantık ve akıl yürütmedir. Matematik, aldığımız kararlarda ve yaşadığımız olaylar karşısındaki tutumumuzda önemli rol oynar. "Hukuk insanlığın ortak huzurunu güvence altına almaya dönük, evrensel ilkeler matematiğidir" gibi anlamlı sözlerin ötesinde hukukun, matematiksel analizlerde kullandığı yöntemler hukuksal yargı ve dürüstlük için temel ögeler olarak ortaya çıkar. Her iki bilim dalında da ortak olan; eşitlik, genellik, nesnellik ve yansızlık ilkeleriyle hukuk ve matematik bütünsel bir yapı oluşturmaktadır. İdeal bir düzene ulaşmak hukuk ve matematiğin ortak amacıdır. Yalnızca bu amaca ulaşmak için kullandıkları yöntemler farklıdır. Hukuk sanıldığı gibi ezberden ibaret değildir. Hukuk ve matematik gündelik yaşantımızın ayrılmaz birer parçasıdırlar. Matematiğin evrensel bir dil olma özelliğinden hukuk alanında yararlanarak kanunlar matematiksel olarak ifade edilebilir. Hukuktaki gelişmelerin uluslararası alanda izlenmesi kolaylaşır. Kanunların matematiksel ifadelere dönüştürülmesi ile yasaları anlayan ve yorumlayanların sayısı da arttırılabilir. Bu mükemmel bir benzetme değil, ancak yasa matematiğe çok benzer şekilde yapılandırılmıştır: matematikçilerin tanımları ve teoremleri vardır, hukukçuların yasaları ve yasaları yorumlayan bir davalar aşama sırası vardır. Hukuk eğitiminde temel matematik dersi olması nasıl olur? Burada matematiği anlamak için; öncelikle hukuk matematik ilişkisini irdelemek gerekmektedir. Adaletin özü olan, eşitlik kavramı ve bu kavram üzerine temellenen hukuk düşüncesi ve hukuk sistemi; bu bağlamda doğrudan matematiksel düşünme ve mantığa dayanmaktadır. Hukuk bölümleri öğretim programının bir parçası olarak matematiği öğretmese de, temel matematiksel yeterlilik özellikle avukatlar için yararlıdır. Birçok avukat, matematik eğitiminin analitik becerilerini geliştirdiğini düşünüyor ve avukatların istatistik, kişisel finans kavramları ve muhasebe ilkeleri ile çalışmasını gerektiren bazı yasal uygulama dalları var. Matematik ve Hukuk derecesi, analitik yeteneğinizi ve karmaşık yasal konulardaki anlayışınızı geliştirirken, aynı zamanda temel yapıları ve ilişkileri kurmak, analiz etmek ve yorumlamak için bilgi ve becerileri geliştirir.

Analitik beceri: Matematik, zihni mantıklı düşünmek için eğitebilecek sayıların, formüllerin ve kanıtların anlaşılmasını gerektirir. Bu, özellikle duygusal olarak yüklü davalarla uğraşan avukatlar için olduğu kadar mahkeme salonunda veya yoğun tartışmalar sırasında da önemli olabilir. Güçlü analitik beceriler, avukatın yasal bir rakip tarafından yürütülen bir davadaki zayıflıkları algılamasını sağlayabilir. Ayrıca, avukatlar jüriler ve hakimler önünde sunmak üzere ikna edici argümanlar oluşturmak için mantığı kullanabilirler. Bu beceriler, özellikle avukat bir anlaşmanın müvekkilinin çıkarına en iyi şekilde olmasını sağlamaya çalıştığında, belgeleri ve sözleşmeleri gözden geçirirken de yararlı olabilir. Olağandışı maddeler bazen bir sözleşmenin tarafları için önemli yasal kafa karışıklığı yaratabilir ve güçlü bir analitik zekaya sahip bir avukat, sözleşme onaylanmadan önce bu olası sorunları saptayabilir.

Avukatlık Uzmanlıkları: Hukuk firmaları için çalışmaya başlayan tüm yeni lisanslı hukuk fakültesi mezunları, müşterileri faturalandırmak. işletme giderlerini takip etmek ve zaman çizelgelerini doldurmak için temel matematik bilgisine ihtiyaç duyar. Bazı genç avukatlar, gayrimenkul, vergilendirme, tröstler ve mülkler, menkul kıymetler, sözleşmeler ve iflas dahil olmak üzere ticari matematik bilgisi gerektiren yasal alanlara girerler. Çoğu dava, olgusal noktaları kanıtlamak için istatistiklerin kullanılmasına bağlı olduğundan, dava konusunda uzmanlaşmış avukatlar genellikle istatistik bilgisine ihtiyaç duyar.

Matematiksel yeterliliğe sahip olmanın yararlı olabileceği yaygın yasal sorunlara ilişkin bazı örnekler:

Vergi hukuku: Vergi sistemi karmaşıktır. Bu uygulama alanındaki ağır işlerin çoğunu muhasebeciler yapsa da, avukatların yetkililere sundukları rapor ve belgeleri anlamaları gerekir.

Aile hukuku: Varlıkların bölünmesi ve destek ödemelerinin tahsisi, herhangi bir boşanma anlaşmasının ana bileşenleridir. Mülke değer vermek ve her bir eşin net değerini hesaplamak, matematikle rahatlık gerektiren karmaşık bir süreç olabilir.

Emlak hukuku: Bir mülkün ve bireysel varlıklarının değerini anlamak, müşterilere bir vasiyetname yazma veya yaşam sonu bakımına hazırlanma konusunda önerilerde bulunurken yararlı olabilir.

Ceza hukuku: İstatistikleri anlamak, kanıtları incelerken yardımcı olur. Bir ceza avukatı birçok durumda muhtemelen uzman tanıklara başvuracak olsa da, olasılığa ve diğer matematiksel kavramlara dayanan kanıtları anlamak önemlidir.

Uygulama Yönetimi: İster tek başınıza ister bir ortaklık içinde çalışıyor olun, sağlam finansal yönetim ve sağlam muhasebe uygulamaları başarınız için önemlidir. Faturalandırma ve ödeme süreçlerinizin yeterli olduğundan emin olmak için harcamaların kayıtlarını tutmanız gerekecektir. İşlerinizi yönetmek için bir muhasebeciniz olsa bile, düzgün matematik becerilerine sahip olmak, onun çalışmalarını izlemenize ve iyi bir iş çıkardığından emin olmanıza yardımcı olacaktır.

Matematik ve Adalet Neden Birbirleri İle İlişkilidir? Matematik, insanlara gerçeği ve doğruyu bulmada kılavuzluk yapar. Adaletin de bilimin de amacı gerçeği bulmaktır. Bu da bize genel anlamda, adalet ile bilim arasındaki, özelde de mantığın dili matematik ile adalet arasındaki temel ilişkiyi verir. 2012 yılında Bilgi Üniversitesince İstanbul’da düzenlenen Oyun Teorisi Dünya Kongresine katılan Ekonomide Nobel ödüllü matematikçi John Forbes Nash Jr (1928-2015)’in bir gazeteciyle yaptığı söyleşideki sözleri gündeme damgasını vurmuştu. John Nash, Türkiye’nin matematik sıralamasında dünyada sonlarda olduğunu duyduğunda, tepkisini “İyi matematik bilmeyen toplumlarda adalet yoktur” diyerek göstermişti. Adalet kavramı insanlık tarihi boyunca değişim göstermiştir. Burada üzerinde durulması gereken önemli bir konu var. Gerçekten bir toplumun matematik eğitimiyle, o ülkedeki adalet sistemi arasında bir bağ var mı? Her kavramın tam olarak matematiksel karşılığını bulmak zordur. Bu durum her ne kadar kanunların matematiksel ifadeler yardımı ile gösterilmesinin olumsuz bir yanı olarak görülse de olumlu yanlarının daha ağır bastığının da bir gerçek olduğu söylenebilir. Günümüzde gerek adalet, gerekse diğer sosyal konular; matematikten ve dolayısıyla onun insanlara kazandıracağı analitik düşünme sisteminden yoksun sosyal bilimciler tarafından konuşuluyor ve tartışılıyor. Bu durum konuların sığ bir zeminde ele alınmasına neden oluyor. Bu da problemlerin saptanması ve çözümü yolunda büyük bir engel oluşturuyor. Dostça kalın!

 

 

 

 

Matematikci
27.04.2023 04:58:28
yazinin son kismi baska bir yerden alinmis, ama referans gosterilmemis. Bir profesor nasil boyle bir hata yapabilir? Yazinin orginali burada https://www.matematiksel.org/matematik-ve-adalet/

YAZARLAR

  • Cumartesi 24.8 ° / 13.8 ° false
  • Pazar 25.4 ° / 14.4 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Pazartesi 25.6 ° / 13 ° Güneşli
  • BIST 100

    9693,46%1,77
  • DOLAR

    32,58% 0,35
  • EURO

    34,75% 0,10
  • GRAM ALTIN

    2507,64% 0,95
  • Ç. ALTIN

    4181,01% 0,22