PROF. DR. FİKRİ AKDENİZ - BİLİM DÜNYASI


MATEMATİK NASIL BİR BİLİM DALIDIR?

Prof. Dr. Fikri Akdeniz


Bilim, fiziksel dünyanın yapısının ve davranışının, özellikle gözlemleyerek, ölçerek ve deneyerek sistematik olarak incelenmesi ve bu etkinliklerin sonuçlarını açıklamak için kuramların geliştirilmesi anlamına gelir. En geniş anlamıyla bilim, paylaşılan gerçeklik hakkında doğru bilgi toplamaya ve bunu güvenilir, somut ve nicel tahminler yapmak için kullanılabilecek bir şekilde modellemeye çalışan herhangi bir sistematik yöntembilimine atıfta bulunur

Bilimler, "bilimsel alanlar" veya "bilimsel disiplinler" olarak da adlandırılan bilim dalları genellikle üç ana gruba ayrılır: Formal Bilimler, Doğa Bilimleri ve Sosyal Bilimle

Formal (Biçimsel) bilim ned

Formal (Resmi) bilim: mantık, matematik, istatistik, teorik bilgisayar bilimi, yapay zeka, bilgi teorisi, oyun teorisi, sistem teorisi, karar teorisi ve teorik dilbilim ile ilgili formal dil disiplinlerini inceleyen bir bilim dalıdı

Formal bilimler, doğada var olmayıp yalnızca insan düşüncesindeki, duyularla algılanamayan soyut kavramları, zaman ve mekandan bağımsız olguları, doğrudan akıl yoluyla tümdengelim yöntemini kullanarak açıklamaya çalışan akademik disiplinler bütünüdür. Ampirik metodolojinin (deneysel yöntembiliminin) aksine a priori (deneye dayanmayan olgu) kullanan mantık ve matematik dalları altındakiler gibi formal sistemlerin (simgeleri ve kuralları kesin olarak tanımlanmış sistemler) bütünüdür. Formal bilimler, fiziksel dünyayı tanımlamak için kullanılan yapılar ve bunlar hakkında hangi çıkarımların yapılabileceği hakkında bilgi sağlayarak doğa ve sosyal bilimlere yardımcı olu

Doğa bilimleri: (Fizik başta olmak üzere, maddeyi inceleyen kimya, canlıyı inceleyen biyoloji, gök cisimlerini inceleyen astronomi ve yerbilim

Doğa bilimlerinin amacı, fiziksel evrenin yönlerinin yaklaşık tanımlarını veya modellerini tasarlamak ve geliştirmektir. Bilimi diğer araçlardan ayıran özellik, kendine özgü yöntemidir. Kabaca, bu bir soru sormaktan, bir hipotez formüle etmekten, onu test etmekten ve ardından sonuçlara dayanarak hipotezi reddetmekten veya geçici olarak kabul etmekten oluşur. Kişi genellikle soruyu, hipotezi veya kişinin onu test etme yeteneğini geliştirdikten sonra süreci tekrarlar. Doğruluğun en sondaki hakemi, var olan deneysel kanıtlardır: yanlışlanmış - yani iyi verilerle tutarsız - bir hipotez kabul edilemez. Bilimsel bir teori veya hipotezin (en iyi olasılıkla) herhangi bir zamanda yalnızca geçici olarak kabul edilebilir olduğuna dikkat edin, çünkü yeni bir kanıt parçası onu değiştirmeye zorlayabilir. Bilimsel bilgi, gözlemlenebilir olgulara dayanmalı ve aynı koşullar altında çalışan diğer araştırmacılar tarafından doğrulanabilmelidir. Bu doğrulanabilirlik, bilimsel bir disiplin içinde bile değişiklik gösterebili

Sosyal bilimler (Toplum bilimleri): antropoloji, arkeoloji, iktisat, beşeri coğrafya, dil bilimi, işletme, hukuk, müzik bilimi, siyaset bilimi, psikoloji, sosyoloji, hemşirelik 

sosyal tarihi içeren birçok akademik branşı ifade eder. Sosyal ve kültürel yönleriyle insan davranışının incelenmesidi

Matematik, Soyutlama ve mantıksal akıl yürütme yoluyla, sayma, hesaplama, ölçme ve fiziksel nesnelerin şekil ve hareketlerinin sistematik olarak incelenmesinden gelişti. Uygulamalı matematik, matematiksel bilginin diğer alanlara uygulanmasıyla ilgilidir. Bu uygulamalar sayesinde istatistik ve oyun teorisi gibi tamamıyla yeni matematik disiplinleri doğmuştur. Uygulamalı matematik, yazılı kayıtlar var olduğu sürece bir insan etkinliği olmuştur. Matematikte, doğruluğun en sondaki hakemi, deneysel kanıttan çok, kanıttır. Bu, kişinin başarmaya çalıştığı şeyde temel bir farkı yansıtır: matematik, belirli türde gerekli doğruları bulmakla ilgilenir. Bir matematiksel ifadenin teorem olarak kabul edilebilmesi için, hipotezleri karşılandığında sonucunun her zaman doğru olduğunun bilinmesi gerekir. Bunu ancak bir kanıtımız olduğunda kabul ederiz. Ancak çoğu insan "bilimi" yalnızca doğa bilimlerine atıfta bulunmak için kullanır. Matematik, doğa bilimlerinin evreni tanımlamayı ve analiz etmeyi amaçladığı dili sağladığından, matematik ile doğa bilimleri arasında doğal bir bağ vardır. Bugün matematik, tüm dünyada doğa bilimleri, mühendislik, tıp ve sosyal bilimler dahil olmak üzere birçok alanda temel bir araç olarak kullanılmaktad

Birden fazla kategoride var olan uzmanlaşmış bilimsel disiplinler, diğer bilimsel disiplinlerin bölümlerini içerebilir, ancak genellikle kendi terminolojilerine ve uzmanlıklarına sahiptir. Bilimler dünyada var olan şeylerle ilgilidir - atomlar, kayalar, yıldızlar veya balıklar ya da her neyse. Matematik öyle değil. Nitekim İngiliz filozof ve matematikçi Bertrand Russell (1872-1970) “Matematik, ne hakkında konuştuğumuzu veya söylediklerimizin doğru olup olmadığını asla bilmediğimiz tek disiplindi

O halde, birçok bilim matematik olmadan zar zor var olur ve diğerleri şu anda bulundukları şeyin sadece bir gölgesi olurdu. Kısaca matematik, bilimin dili ve ünlü Alman matematikçi Carl Friedrich Gauss (1777-1855)’un ifadesiyle bilimlerin kraliçesidi

Dostça kalın.

 

 

 

 

 

 

YAZARLAR

  • Cuma 24.9 ° / 15.2 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Cumartesi 24.8 ° / 13.8 ° false
  • Pazar 25.4 ° / 14.4 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • BIST 100

    9693,46%1,77
  • DOLAR

    32,58% 0,35
  • EURO

    34,75% 0,10
  • GRAM ALTIN

    2507,64% 0,95
  • Ç. ALTIN

    4181,01% 0,22