BAKIŞ AÇISI/SAFTER ÇEVİRGEN

Tarih: 12.07.2023 20:01

Sanat ve Etik

Facebook Twitter Linked-in

Genel anlamda sanatın, insan ve insan ilişkilerini, dünyayı ve gerçekliği ortaya koyduğu; anlamlandırmaya çalıştığı söylenebilir. 

Sanat yapıtları aracılığıyla çoğu zaman kendimiz ve dünya hakkında, başka insanlar ve insan ilişkileri konusunda bilgi ediniriz. “...her edebiyat başarısı insan açısından bir dünya koyar önümüze. İnsanı insana yaklaştırır edebiyat...insanı insana tanıtır” İnsanla olan yakın bağı, sanatın etik ve etik değerlerle ilişkisini ortaya koyar. Etik, insan ilişkilerinde eylemin ne olduğunu ve değer sorunlarını inceleyen, bu konuda bilgi ortaya koyan dalıdır. Etik değerler, seçimler ve eylemlerle bağlantılı çeşitli olanaklardır. İnsana ilişkin sorular soran etik, ahlak üzerine düşünme eylemidir; ahlak felsefesidir.

İnsanı ve yaşamı merkezine koyan, insan ilişkilerini ve eylemlerini gösteren sanat yapıtlarında da etik değerlerin bilgisine ulaşmak mümkündür. Sanat insan hayatında önemli bir yer kaplar ve sözlü ya da yazılı hikâye, başka insanları ve dünya üzerindeki yerimizi daha iyi anlamamızı sağlar. Sanat, tıpkı bilim ve felsefe gibi insanın kendisi, başkaları ve dünyayla ilgili bilgi edinme yollarından biridir. Sanatın bilgilendirici yönü çoğu zaman, onun belirli bir düşüncenin benimsenmesini sağlayan bir araç olarak algılanmasını beraberinde getirmiştir. Eski Yunan’dan itibaren sanatta “iyi” değerinin “güzel” değeri ile ilişkilendirilmesi, sanat yapıtına eğiticilik görevi yüklenmesine neden olmuştur. Sanat, başka insanları anlamamız için zihinsel bir iç görü verirken kendi içinde değerleri ve tutumları değerlendirerek dolaylı ve ustaca ahlaki bir etki yaratabilir. Fakat sanata biçilen eğiticilik rolü, onun bilgilendirici yönünü, ahlakçılık ve yararcılıkla ilişkilendirmektedir. Bu anlamda sanat yapıtı, çeşitli ahlaki değerlerin temsilcisi haline gelmektedir. 

Etik değerlerle yoğrulmayan hiç bir çaba sanatla buluşmayacaktır.


Orjinal Köşe Yazısına Git
— KÖŞE YAZISI SONU —