Komite, Anayasa Mahkemesi'nin, 2019 Kasım ayından bu yana bekleyen Demirtaş'ın başvurusunu değerlendirmediğini belirterek, "AYM görüşene kadar Demirtaş için tutukluluk dışı bir önlemin değerlendirilmesini" istedi.
Bakanlar Komitesi ayrıca, Oya Ataman dava grubuna ilişkin verdiği ara kararda da, "Türkiye'de toplanma özgürlüğünün korunması için önlem alınması" çağrısında bulundu.
AİHM kararlarının uygulanıp uygulanmadığını denetlemek için üç ayda bir toplanan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Strazburg'da yaptığı son toplantısında, AİHM tarafından "derhal serbest bırakılması" kararı alındığı halde halen cezaevinde tutulan eski HDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ile işadamı Osman Kavala dosyasını görüştü. Komite, bir kez daha, Kavala ve Demirtaş'ın derhal serbest bırakılmasını istedi.
Demirtaş'a "tutukluluk dışı bir formül"
Bakanlar Komitesi, Türkiye'de seçim tarihinin açıklandığı güne denk gelen toplantısında, genel seçimlerin önemli aktörlerinden eski HDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş hakkında bir ara kararı kabul etti.
AİHM'in Demirtaş hakkında kabul ettiği AİHS 18. madde uyarınca, 'başvuranın tutukluluğunun çoğulculuğu bastırmak ve siyasi tartışmanın serbestliğini sınırlamak' gibi gizli bir amacı güttüğüne ilişkin tespitini göz önünde bulunduran Komite; kararında, "Türk makamlarını bir kez daha, özellikle de Anayasa Mahkemesi önündeki yargılama bitene kadar 'tutuklama dışındaki diğer tedbirleri' araştırarak, başvuranın derhal serbest bırakılmasını sağlamaya çağırır" ifadesine yer verdi.
Bakanlar Komitesi, AİHM'in bu kararlarının uygulanması için gerekli özel tedbirlerin yanısıra, yargı bağımsızlığına yönelik garantilerin güçlendirilmesi de dahil, genel tedbirlerin alınması çağrısında bulundu.
Osman Kavala kararı
Bakanlar Komitesi, AİHM kararlarının uygulanmaması nedeniyle Ankara hükümeti aleyhinde "ihlal prosedürü" düğmesine bastığı Osman Kavala dosyasını da görüştü. Kavala'nın, AİHM tarafından 3 yıl önce alınan bir kararla serbest bırakılmasını istediği halde hala hapiste olduğunu belirten Komite, bu durumun sona ermesi için Ankara hükümeti ile gerekli temasların kurulmasını istedi.
Avrupa Konseyi'nden karara ilişkin yapılan açıklamada, "Türk makamlarının, başta Kavala'nın derhal serbest bırakılmasının sağlanması da dahil, bu konuda mümkün olan en kısa sürede ek bir taahhütte bulunması elzemdir" denildi.
Toplantı ve gösteri hakkı
Bakanlar Komitesi Türkiye hakkında "Oya Ataman dava grubuna ilişkin" dosyayı da ele alarak, Türk makamlarını Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihadına uygun olarak toplanma özgürlüğünü güvence altına alacak bir dizi önlem almaya çağırdı.
Sultanahmet'te, 2000 yılında, F tipi cezaevlerini protesto etmek için toplanan grupta yer alan Oya Ataman ve benzeri dosyalara ilişkin "ara karar" alan Komite, "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin 75'ten fazla kararıyla bağlantılı olarak, 15 yılı aşkın bir süredir Türkiye'de barışçı toplanma özgürlüğü hakkına orantısız müdahale vakalarını incelediğini" hatırlattı.
Komite, Türk yetkilileri, 2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'nda, AİHM ve Türkiye Anayasa Mahkemesi içtihatlarında belirtilen ilkelere uygun olarak değişiklik yapmaya davet etti.
Ayrıca, hükümeti, göz yaşartıcı gaz kapsülleri ve diğer kitle kontrol silahlarının kullanımına ilişkin 2016 yönergesini uygulamaya, uluslararası standartlara tam olarak uymaya çağırdı. Yürürlükteki mevzuatın uygulanması ve insan hakları konusunda "hakim, savcı ve kolluk güçlerini eğitmeye devam etmeye" davet etti.Kaynak:Arzu Çakır/VOA)
(vş)
