Sigaranın verdiği zarardan kaçınmak için elektronik sigara yönelmenin doğru bir yaklaşım olmadığına vurgu yapan Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, elektronik sigaraların da bağımlılık yaptığını ve kişinin sigara bağımlılığından uzaklaşıp yeni bir bağımlılık geliştirebilmesinin mümkün olduğunu söylüyor. Ailelerin elektronik sigara kullanan gençlere karşı yargılayan ve aşağılayan ifadelerden kaçınması gerektiğini ifade eden Aydın, bağımlılık yapıcı maddelerden uzak kalarak çocuklarına davranışsal olarak da örnek olmalarını tavsiye ediyor.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, normal sigara yerine tercih edilmeye başlanan elektronik sigaraların bağımlılık yapıcı etkileri hakkında bilgi verdi ve elektronik sigara kullanan gençlerin ailelerine önerilerde bulundu.

Elektronik sigara normal sigaranın alternatifi değil bizzat sigaranın kendisi gibi 

Son zamanlarda sigaraya alternatif olarak piyasaya sürülen ve pek çok kişi tarafından kullanılan elektronik sigaralara sıkça rastlandığını belirten Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, kullanıcılarının birçoğu tarafından oldukça masum görülse de aslında hiç de düşünüldüğü kadar masum olmadığına dikkat çekti. 

Elektronik sigaraların dumanı, şekli ve verdiği hissiyat ile sigarayı taklit ettiğini ifade eden Aydın, “Eğer kullanıcının amacı sigaranın verdiği zarardan kaçınıp verdiği hazzı yaşamaksa, elektronik sigara ile bunu sağlayabilmek çok mümkün değil. İçerdiği maddelerin normal sigaralara benziyor olması onu sigaradan farklı kılmıyor. Yani elektronik sigara normal sigaranın alternatifi değil bizzat sigaranın kendisi gibi.” şeklinde konuştu.

Bağımlılık yapan diğer maddelere geçişte bir basamak görevi görebiliyor

Elektronik sigaraların da normal sigara gibi bağımlılık yaptığına vurgu yapan Aydın, “Bununla birlikte sigaradan daha masum ve sigaraya alternatif olarak görülmesi de kullanımını daha kolay yapıyor. Bu durum normal sigara kullanımı ya da diğer riskli maddelere geçişi daha mümkün kılabiliyor. Yani bağımlı yapmakla kalmıyor, bağımlılık yapan diğer maddelere geçişte bir basamak görevi dahi görebiliyor.” uyarısında bulundu.

Sigaradan uzaklaşırken elektronik sigara bağımlısı olabilirsiniz 

Elektronik sigaranın normal sigarayı bırakmayı kolaylaştırıp kolaylaştırmadığı konusunda yapılan çalışmaların tutarsız sonuçları olduğunu belirten Aydın, “Kısa vadeli olarak bir çözüm oluşturduğunu ifade eden çalışmalar olsa da bu çalışmalar yeterli kanıt barındırmıyor. Bu nedenle elektronik sigaranın normal sigarayı bırakabilmeyi kolaylaştırdığını söylemek mümkün değil. Bununla birlikte elektronik sigaralar da tıpkı sigara gibi bağımlılık yaptığı için kişinin sigara bağımlılığından uzaklaşıp yeni bir bağımlılık geliştirebilmesi de mümkün. Yani sigaradan uzaklaşıp elektronik sigara bağımlısı olabilirsiniz.” diye konuştu.

Nikotin, beynin dikkat ve öğrenmeyle ilişkili alanlarını olumsuz etkileyebiliyor

Özellikle gençlik dönemlerinin beyin gelişimi açısından ciddi bir önem taşıdığının altını çizen Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, “Bu dönemde beyin gelişimini olumsuz etkileyebilecek maddelerden kaçınmak oldukça önemli. Elektronik sigarada bulunan nikotin beynin dikkat ve öğrenmeyle ilişkili alanlarını olumsuz yönde etkileyebiliyor. Bu durum öğrenme sürecindeki verimin azalmasına ve beraberinde de başka psikiyatrik hastalıkların tetiklenmesine neden olabiliyor.” açıklamasını yaptı.

Gençlerin kullanım nedenlerini anlamak için aileler zaman ayırmalı 

Elektronik sigara kullanan gençlerin ailelerine tavsiyelerde bulunan Aydın, ailelerin yargılayan ve aşağılayan ifadelerden kaçınması gerektiğine dikkat çekti. Açık, samimi ve empatik bir iletişim dili kullanılması gerektiğini belirten Aydın, “Elektronik sigaraya karşı bakışlarının nasıl olduğu dinlenmeli ve kullanım nedenlerini anlamak için zaman ayrılmalı. Konuşmak için uygun zaman seçilmeli herkesin sakince konuşabileceği iletişime açık olunan zamanlar seçilmeli. Elektronik sigaraların zararları ve gerekçeleri anlatılmalı. Kısa ve uzun vadede elektronik sigara kullanımının olası zararlarından bahsedilmeli.” tavsiyesinde bulundu.

Aileler davranışsal olarak da gençlere örnek olmalı

Ailelerin sigara, elektronik sigara ya da diğer bağımlılık yapıcı maddelerden uzak kalarak çocuklarına örnek olmaları gerektiğine vurgu yapan Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, “Davranışsal örneklikler sözel örneklerden daha fazla akılda kalır. Elektronik sigarayı özendiren ya da teşvik eden ortamlardan ve söylemlerden de uzak durulmalı.” dedi.

Gençlerin stresle baş edebileceği alternatif alanlar oluşturulması gerektiğini diler getiren Aydın, sözlerini şöyle tamamladı:

“Gençler, ruhsal ve fiziksel gelişimini destekleyecek spor yapmak ve bir hobi edinmek gibi aktivitelere teşvik edilmeli. Gencin bu davranışının altında yatan psikolojik birtakım problemlerden endişe ediliyorsa profesyonel ruh sağlığı desteği de alınabilir. Hatta bu yaklaşımlara rağmen sonuç alınamıyorsa profesyonel ruh sağlığı desteği alınması önerilebilir.” Doi numarası: https://doi.org/10.32739/uha.id.41380(Fİ)