AKP ve MHP'nin aylardır üzerinde çalıştığı, kamuoyunda "sosyal medya düzenlemesi" olarak bilinen, "Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi"nde temel oluşturan "Dezenformasyonla mücadele" amacı, 40 maddelik kanun teklifi sosyal medya ile internet medyasına yeni düzenlemelerin yansıra Kanunun gerekçeleri incelendikçe daha çok belirginleşiyor.
Kanun teklifine göre, Türk Ceza Kanunu'nun "Kanunlara uymamaya tahrik" maddesine eklenen madde aracılığıyla "Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma" başlıklı yeni bir suç tanımı yapıldı. Bu maddede, "Sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Suçun, failin gerçek kimliğini gizlemek suretiyle veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilen ceza yarı oranında artırılır" ifadeleri yer aldı.
Gerekçede, “dezenformasyon” olarak nitelendirilen ceza artırıcı fiile ilişkin “Kişilerin bireysel kanaatlerini açıklama veya haber verme haklarıyla karıştırılmaması için fiilin, halk arasında endişe, korku veya panik yaratma saikiyle gerçekleştirilmesi ilave bir unsur olarak aranmaktadır. Belirtmek gerekir ki, dezenformasyona konu içerik, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili doğrudan asılsız bir bilgi olabileceği gibi tahrif edilmiş bir bilgi de olabilecektir” denildi.
İnternet haber siteleri Basın Kanunu kapsamına alındı
Teklif ile internet haber siteleri Basın Kanunu kapsamına alındı. İnternet haber sitelerinin faaliyet gösterdiği iş yeri adresi, ticari unvanı, elektronik posta adresi, iletişim telefonu ve elektronik tebligat adresi ile yer sağlayıcısının adı ve adresinin; kendilerine ait internet ortamında, kullanıcıların ana sayfadan doğrudan ulaşabileceği şekilde ve iletişim başlığı altında bulunması zorunlu hale getirildi.
Teklifle; internet haber sitelerinde cevap ve düzeltme hakları açık bir şekilde teminat altına alınıyor ve içeriğin yayından çıkarılması ile erişimin engellenmesi durumlarında da düzeltme ve cevap metninin bir hafta süre ile yayınlanmaya devam edileceği belirleniyor.
Yayın yoluyla işlenecek suçların kapsamına gazeteler ve basılmış eserler ile birlikte internet haber siteleri de eklendi. Buna göre basılmış eserler gibi internet haber siteleri yayın yoluyla işlenen suç yayım anında oluşmuş sayılacak. İnternet haber siteleriyle işlenen fillerden doğan maddi ve manevi zararlardan dolayı eser sahibi ile yayın sahibi ve varsa temsilcisi sorumlu tutulabilecek.
"Cinsel saldırı, cinayet ve intihar olayları hakkında, haber vermenin sınırlarını aşan ve okuyucuyu bu tür fiillere özendirebilecek nitelikte olan yazı ve resim yayımlayan" internet haber siteleri para cezası ile cezalandırılabilecek.
İnternet ortamında içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kapsamına Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu'nda yer alan "MİT görev ve faaliyetlerine ilişkin bilgi ve belgeleri, yetkisiz olarak alan temin eden çalan sahte olarak üreten, bunlar üzerinde sahtecilik yapan ve bunları yok eden" ve "MİT mensupları ve ailelerinin kimliklerini, makam, görev ve faaliyetlerini herhangi bir yolla ifşa edenler ile MİT mensuplarının kimliklerini sahte olarak düzenleyen veya değiştiren ya da bu sahte belgeleri kullanan" maddeleri de eklendi.
Basın Kanunu'nun amaçları bölümüne, "basın kartına ilişkin usul ve esaslar belirlenmesi" ibaresi de eklendi.
Basın kartı başvurusu, niteliği ve türleri, basın kartı alabilecek kişiler ile basın kartı alabilecek kişilerde aranan şartlara ilişkin düzenlemeler, Basın Kanunu içinde düzenlendi.
Bu düzenleme "Yargı kararları doğrultusunda basın kartının basın ve ifade özgürlüğüyle ilişkilendirilmesi sebebiyle basın kartının kimlere verileceğinin kanunla düzenlenmesi öngörülmüştür" ifadeleri ile gerekçelendirildi.
Basın Kartı alabilecek kişilerde aranan şartlar arasında sayılan, "terör suçları ve terör amacıyla işlenen suçlardan hüküm giymemiş olmak" şartına; "Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun'un 4. Maddesi uyarınca hüküm giymemiş olmak" hükmü de eklendi.
