Toplumların gelişmesi ve endüstrileşmesi ile kronik hastalıkların görülme sıklığı arttı. Bu hastalıkların başında kalp-damar hastalıkları ve kanserler geliyor. Özellikle yaşla beraber görülme sıklığı artan şeker hastalığı ve tansiyon yüksekliği gibi nedenler başta olmak üzere damar sertliğini artıran pek çok farklı faktör var. Üstelik damar sertliği ölüme kadar gidebilen ciddi bir hastalık. Peki damar sertliğini artıran faktörler nelerdir? Damar sertliği nelere yol açar?

20. Yüzyıl'ın başlarında en önemli ölüm sebebi enfeksiyon hastalıkları iken şu anda kalp-damar hastalıkları ve kanserler başı çekiyor.

Tıpta ateroskleroz adı ile geçen damar sertliğini artıran risk faktörleri içinde en önemli olanlarının başında sigara ve alkol tüketimi var. Ardından şeker hastalığı, hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, beslenme bozuklukları, şişmanlık (obezite) ve hareketsiz yaşam tarzı geliyor. Gelin, bu risk faktörlerini ayrı ayrı inceleyelim.

SİGARA TÜKETİMİ

Kalp ve Damar Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Muharrem Arslandağ, sigaranın damar hücrelerini direkt olarak etkileyerek hücrelerin ölümüne ve dökülmesine neden olduğunu, ayrıca damarın büzüşmesine yol açarak kan akımını direkt olarak azalttığını belirtiyor.

ALKOL TÜKETİMİ

Alkol tüketimi hem beslenme bozukluğu ile birlikte etki ediyor hem de direkt olarak damar hücresini bozuyor. Alkol tüketimi ile kan vitamin B düzeyi azalıyor ve damart sertliği hızlanıyor.

YÜKSEK KOLESTEROL

Kolesterol direkt olarak damarda birikerek damar çapını daraltıyor. Dengesiz beslenme ve kilo fazlalığı da kan kolesterolünü ve kan basıncını yükseltmeye neden oluyor.

DİYABET

Şeker hastalığı tüm vücut damarlarında sistemik bir bozukluk yaratıyor ve hücrelerin erken ölmesine, kolesterolün hızla damar duvarına nüfuz etmesine, damarların yeterince genişlemesine neden olan koruyucu mekanizmaları bozarak da kan basıncının yükselmesine yol açıyor. Bu da damar sertliği gelişimini hızlandırıyor.

Kalp ve Damar Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Muharrem Arslandağ, çocukluk yaşlarından itibaren genetik olarak yatkınlığı olan bireylerde bu risk faktörleri yardımıyla damar sertliği oluşum sürecinin başladığını belirtiyor. Özellikle beslenme bozukluğu; abartılı beyaz un, yaş ve şeker tüketimi ve hareketsizlik ile damar iç duvarını saran hücrelerimizde sıkıntılar gelişiyor.

DAMARLARIN GÖREVİ NEDİR?

Damarlar sağlıklı oldukları sürece kanı ve oksijeni dokularımıza taşımakla görevli. Bu işlevi gerçekleştirirken en önemli elemanları damar iç duvarını çepeçevre saran damar hücreleri.

Özellikle şeker yüksekliği, kolesterol ve sigara gibi etkenler ile bu hücrelerin fonksiyonları bozuluyor.

Yapısal değişikliklerin meydana gelmesi ile kanın içinden damar duvarına kolesterol geçmeye başlıyor ve damarlar daralıyor.

Eğer yeterince birikim olursa damar tıkanıyor ve o doku görevini yapamaz hale geliyor.

DAMAR SERTLİĞİ NELERE YOL AÇIYOR?

Damar sertliği en fazla beyin, kalp, böbrek, boyu ve bacak, göz içi ve barsak damarlarını etkiliyor.

Beyin dokusunda kan akımının yavaşlaması ile beyin dokusunda küçülme ve işlevsizlik başlar, eğer tam bir tıkanma olursa inme dediğimiz felç durumu gelişebilir.

Koroner denilen kalp damarlarının daralması ile göğüs ağrısı gelişir ve tam tıkanmaları halinde kalp krizi ortaya çıkar.

Tam tıkanmalar gözde körlüğe, böbrekte böbrek yetmezliği ve tansiyon yüksekliğine ve bağırsaklarda sindirim zorluğu ve ölümle seyredebilen bağırsak enfarktüsüne neden oluyor.

DAMAR SERTLİĞİNE KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER

1. Dengeli beslenin ve düzenli fizik aktivite yapın.

2. Özellikle yüksek kolesterole neden olan katı yağlar, beyaz un ve un ürünleri ve şekerli gıdalardan uzak durun, sebze ve meyve tüketin, özellikle balık tüketimine önem verin.

3. Sigara ve alkol tüketmeyin.

4. Hipertansiyon ve şeker hastalığınız mevcutsa en azami tedavisini sağlayın ve ilaçlarınızı düzenli alın.

Sağlık içerikleri sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.(Fİ)