Değerli gazeteci- yazar Süreyya Köle, benden Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Hoca Ahmet Enstitüsü” adı altında bir araya gelen “Muhafazakar Aydınlar” la zoom (odaklama) yöntemiyle buluştuğu toplantıya gönderme yaparak söylediği:
“Onlara ‘siz kendinize muhafazakar diyorsunuz ama yanılıyorsunuz. Asıl muhafazakar olan CHP, çünkü değişime direniyor’ diyorum. Bir eleştiri varsa, o eleştiriye kaynak olan bir uygulama veya bir söz vardır. Bu eleştiriye karşılık önce CHP.nin oturup kendine bakması lazım. Son 10 yılda en büyük değişimi yaşayan parti CHP.dir. Bunu partinin genel başkanı olarak söylüyorum. Değişimin temel felsefesi de toplumun her kesimini kucaklamaktır. Eğer siyaset yapıyorsanız toplumun bir kesimini dışlayarak, ötekileştirerek siyaset yapamazsınız.” sözleri ile ilgili düşüncelerimi içeren bir yazı istedi.
“TÜRK DEVRİMİ EN FAZLA MUHAFAZAKARLARLA SAVAŞILARAK GERÇEKLEŞTİRİLMİŞTİR”:
Bu yazımda Sayın K.Kılıçdaroğlu’nun “Asıl muhafazakar olan CHP, çünkü değişime direniyor” sözünün üzerinde duracağım.
Tümcedeki “Değişim” sözcüğü bana Franz Kafka’nın “DEĞİŞİM” (Die Verwandlung) romanındaki insan Gregor Samsa’nın böceğe (hamam böceği veya gübre böceği) dönüşümünü anımsattı.
Sayın Kılıçdaroğlu’nun hedef noktasına koyduğu parti, Devletimizin kurucusu ATATÜRK’ün kurduğu, ilk ve ebedi Genel Başkanı olduğu aynı zamanda “devlet kurucu” olan Cumhuriyet Halk Partisi’dir. Kılıçdaroğlu’nun CHP Genel Başkanı olduktan sonra sonuçlarının ne olacağını idrak ederek veya edemeyerek yaptığı, yapmayı sürdürdüğü şeyler ve CHP’yi sokmak istediği biçime “değişim” denilecekse, CHP.nin akibeti Gregor Samsa’nınkinden farklı olmayacaktır. Çünkü, Sayın Genel Başkanın değişik vesilelerle yaptığı konuşmalarda ifade ettiği ve gerçekleştirmek istediği değişim çağdaşlık yönünde değil, Cumhuriyet yönetimi ile devri kapanmış bir geri yaşama dönüş anlayışıdır.
Cumhuriyet Halk Partisi Tüzüğünün 1.maddesinde: Partinin “Atatürkçülüğün Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Halkçılık, Devletçilik, Laiklik, Devrimcilik ilkelerine bağlı olduğu” yazılıdır.
Atatürkçülük, “Devrimcilik ilkesi ile, çağdaş uygarlık düzeyine ulaşma çabasında hem geçerliliğini, yararlılığını sürdüren devrimci uygulamalara sahip çıkılmasını, onların korunmasını, geliştirilmesini; hem de yeni gereksinimler karşısında yeni devrimci uygulama ve çözümlere gidilmesini öngörmektedir.” (Prof.Dr.Suna KİLİ, ATATÜRK DEVRİMİ, s.243 ve 244, T.İş Bankası Kültür Yayınları, TTK Basımevi, 1981-Ankara)”
Ulusu her bakımdan çağdaş uygarlık düzeyinin de üstüne çıkarmayı amaç edinmiş ”Türk devrimi, bu ülküye karşı gelen iç ve dış hasım güçlerle çarpışmıştır. Doğaldır ki en fazla çarpıştığı ve bugün dahi aynı şekilde çarpışması gereken güç hiçbir ileri gayeye sahip olmayan muhafazakar çevreler olmuştur.” (Prof.Dr.Tarık Zafer TUNUYA, Devrim Hareketleri içinde Atatürk ve Atatürkçülük, 3.baskı,s.292 ,Arba Yayınları,İstanbul-1994)
Tüzüğünde yazılı ilkeleri özümsemiş ve içselleştirmiş, bu ilkelerin toplumsal yaşamda somutlaşmış Atatürk devrimlerini korumaya ve daha ileriye götürmeye kararlı milyonlarca üyesi ve destekleyicisi ile CHP’nin, bu gerçek dışı ve kabul edilemez söylemlere direnişini ve itirazlarını “muhafazakarlık=tutuculuk” saymakla; Kemal Kılıçdaroğlu, CHP’nin kurumsal ideolojisini oluşturan Atatürk ilkelerini ve devrimleri içselleştirmemiş olduğunu ortaya koymuş, adeta yadsımıştır.
”İnsan Gregor Samsa”nın fizyonomisind gerçekleşen trajik başkalaşım (değişim/dönüşüm)’ı CHP’de gerçekleştirme girişimlerine karşı koymak, direnmek, birey/yurttaş kavramlarına taban tabana zıt söz ve söylemlere itiraz etmek her CHP.linin ve Atatürkçü’nün birincil görevidir. Bu direniş ve itirazları, kendilerini “muhafazakar aydın” olarak tanımlayan kişiler önünde “muhafazakarlık” (tutuculuk) olarak ifade etmek çok talihsiz bir söylemdir ve aşağıda anlatılacağı üzere Türkiye Cumhuriyeti Devleti”ni koyu bir şeriatın egemen olduğu (muhafazakarların karşı çıkmadığı) bir yapıya dönüştürme düşünce ve hırsına kapılmış bir güruha hizmet etmektedir.
SİYASAL HAKLAR İÇEREN YURTTAŞLIK STATÜSÜ KOLAY KAZANILMAMIŞTIR :
Sayın Kılıçdaroğlu’nu değişik zaman ve mekanlarda yaptığı konuşma ve söyleşilerde sıklıkla kullandığı “kul hakkı” söyleminden vazgeçmeye çağırıyorum. Kılıçdaroğlu, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı olduğu sürece “kul hakkı” sözcüğünü kullanma hakkına sahip değildir. Onun kullanması gereken sözcük “Yurttaş hakkı”dır. “Yurt” sözcüğünün bir türevi olan “Yurttaş=vatandaş” kavramı üstünde kısaca durmak istiyorum.
Ama önce; İktidarı “bir daha bırakmamak” üzere ele geçirme çabasını ortaya koyanların , yürürlükteki yasaların suç saydığı ve cezai yaptırımlar gerektiren, vatan hainliği derecesine varan eylem ve tasarruflarının hesabının mutlaka sorulacağının, suçluların cezalandırılacağı, devlet olanakları kullanılarak yasa ve ahlak dışı yol ve yöntemlerle elde edilmiş (yurt dışına kaçırılanlar dahil) servetlerin müsadere edileceğinin, açıkça ifade edilmesi yerine, hiçbir hukuki ve cezai yaptırım gücü ve caydırıcılığı olmayan, “Kul hakkı“ söylemini kullanmakta ısrar eden Kılıçdaroğlu’nu kınıyorum.
Türk Dil Kurumu sözlüğünde “ Yurt” şöyle tanımlanmaktadır: “Bir ulusa göre kendisinin bağımsız ve egemen olarak üzerinde yaşadığı yer yüzü parçası ve onun havası ve karasuları” (=vatan)
Yurttaş: “Yurtları veya yurt duyguları bir olanlardan her biri” (=vatandaş)
Bilim ve devlet adamı Şemsettin Günaltay, Vatandaş (=yurttaş) sözcüğünü “Lise Kitapları, TARİH -1” adlı ders kitabında ilk kez Mezopotamya’daki Sümer-Akad şehir (site) devletlerindeki topluluklar için, daha sonra da Ege havzasında Ispartave Atina site devletlerinde ve İtalya’da Roma Site Devleti’nde ayrıcalıklı bir halk kesimi için kullanılmıştır.
TDK.unun tanımına tam uymasa da “yurttaş” kavramının çok eskilere gittiği açıktır. Ancak siyasalhaklar bağlamında “yurttaş” kavramı en güçlü şekilde 26 Ağustos 1789’da Fransa Ulusal Meclisi’nde kabul edilen “İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirgesi” (Declaration des Droıts de L’homme et du citoyen)’nde geçmektedir. Bildirgenin “Başlangıç” bölümünde “toplumsal bedenin bütün üyelerine (Yurttaşlar) her zaman açık olan bu bildiri”deki “onlara hak ve ödevlerini durmadan hatırlatsın” ibaresini “bilinçli-uyanık yurttaş” çağrışımı yaptığı için çok önemli bulurum.
Siyasal anlamda devlet yönetimine katılımı, insanların doğuştun gelen hak ve hürriyetlere sahip olduklarını içerir anlamdaki “Yurttaş=Vatandaş”lık statüsü tarihsel süreç içinde çok zorlu ve kanlı mücadeleler verilerek elde edilmiş/kabul ettirilmiştir. Yurttaşlık, “haklar” ve “ödevler” içeren bir durum (statü)dur. Bir birine bağlı bu iki kavramı Atatürk’ün “Vazife mukabili olmayan hak mevcut değildir” sözünü çağrıştırıyor. (Prof.Dr..A. Afetinan, “Eşit Hak Eşit Görev”, Sümerbank Dergisi, Sayı 41, cilt 4, Kasım 1964,s.135)
Bu içeriği ile “yurttaşlık” önemli bir siyasal kazanım olmakla birlikte, toplumsal ve siyasal yaşamda tam anlamıyla yaygınlık kazanmamış; Büyük özverilerle ve ağır bedeller ödenerek “Vatan” yapılan bu topraklarda yaşayan halkın çağdaş anlamda “vatandaş”lık bilincine erişmesi süreci ne yazık ki tamamlanmamıştır. Atatürk’ün en büyük özlemi olan toprak reformu gerçekleştirilememiş, feodal düzen yıkılamamıştır. Bir çok yörede aşiret ve tarikat mensubiyeti siyasal tercihlerde belirleyici olmayı sürdürmektedir. Tarikat şeyhlerinin “kanaat önderi”, tarikatların da “sivil toplum kuruluşu” sayılması yönündeki girişimler çağdaş toplumu, onuru ve özgür bireyi ifade eden temsil eden “yurttaş” statüsünden çıkarıp “mürid”lik hiçliğine indirgemek amaçlıdır.
Yaşanılan süreçte, halkı oluşturan bireylerden söz ederken, erişilen en yüksek siyasal statüyü ifade eden “yurttaş” sözcüğü yerine, dinsel bir kavram olan “kul” sözcüğünü kullanmak, çağdışı, geri bir düzen kurmak isteyenlerin amaçlarına hizmet etmektir ve Atatürk ilke ve devrimlerinin özümsenmediğini gösterir.
Oysa ki, Tüzüğü’nün 1.Maddesine Atatürk ilkelerine bağlılığını açıkça taahhüt etmiş olan Cumhuriyet Halk Partisi’nin her aşamadaki yönetim kadrolarının bu ilkelere inanmış ve onları özümsemiş olmaları gerekir. Bu ilkeler bir bütünlük oluşturmakla birlikte, bugünkü iktidarın hedefi haline getirilmiş olan “LAİKLİK” ilkesinin aşındırılması, içeriğinin boşaltılması ve nihayet kaldırılması girişimleri karşısında CHP üst yönetiminin ve özellikle de CHP Genel Başkanının takındığı tutum çok düşündürücü ve endişe vericidir.
Tarih, Devleti ele geçirdikten sonra, sözlüklerde “Bir ruhsal bozukluk”olarak tanımlanan “kibirlilik-megalomani” kompleksine kapılıp kendilerini “La-yemut, La yuhti ve La-yüs’el” (Ölmez, hata yapmaz, sorgulanmaz) sananların yol açtıkları büyük toplumsal yıkımları da kaydetmiştir
Machiavelli’in bile aklına gelmeyen yol ve yöntemlerle devletin ele geçirilmesi girişimleri sonucu devleti mülk’e, ulusu ümmet’e, yurttaşı teb’aya, bireyi köleye dönüştürme; önceki kuşakların büyük özverileri ve emekleri ile oluşan devlete ait bütün değerli fabrikaların, arazilerin, mal varlıklarının ve birikimlerin” savaş ganimeti” sayılarak; yasa, hukuk ve ahlak dışı yol ve yöntemlerle yağmalama operasyonları karşısında inanç ve kararlılıkla direnen Cumhuriyet Halk Partisi’nin milyonlarca üyesini “asıl muhafazakar” göstermek büyük aymazlıktır. Hem bu sözleri nedeniyle hem de aşağıda değineceğim gerici söylemleri nedeniyle elli yılı aşkın süredir süredir Cumhuriyet Halk Partili bir yurttaş olarak CHP Genel Başkanını şiddetle protesto ediyor ve kınıyorum
TÜRKİYE CUMHURİYETİ “LAİK” BİR DEVLETTİR.
20 Ocak 1921 Tarihli 208 Sayılı “TEŞKİLATI ESASİYE KANUNU Madde:1- “Hakimiyet bila kaydü şart milletindir. İdare usulü halkın mukadderatını bizzat ve bilfiil idare etmesi esasına müstenittir.” (Düstur, 3.Tertip,cilt 1, s.196). Bu madde Türkiye’de “laiklik” yolunda yapılmış ilk düzenlemedir. Egemenliğin kaynağı “Tanrı’nın yer yüzündeki gölgesi” safsatası ile asırlarca tahakkümünü sürdürmüş bir hanedandan alınışını ve gerçek sahibi olan ulus’a iadesini ifade eder.
1921 Anayasası’nda “Devletin dini islamdır” ibaresi yoktur. Kendisi de bir tarikat mensubu olan Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’ün “1921 Anayasasında devletin dini islamdır ibaresi vardı.” şeklindeki sözü doğru değildir. 1921 Anayasası’nın 7.Maddesinde “Ahkamı şer’iyenin tenfizi (müahkeme kararlarının infazı), umum kavaninin vaz’ı, tadili, feshi … Büyük Millet Meclisine aittir. Kavanin ve nizamat tanziminde ahkamı fıkhıye (İslam hukuku kuralları) ve hukukiye ile adap ve muamelat esas ittihaz olunur” denilmekte idi. Adalet bakanı,“Cumhuriyet 1921 Anayasası ruhuyla taçlanacak” şeklindeki sözü ile Şeriat özlemi”ni dile getirmiştir. Amaç “Devletin Dini İslamdır”, “Kanunlar umuru diniye’ye aykırı olamaz.” İbarelerini Anayasa’ya eklemlemektir. Buna asla izin verilemez.
Hilafetin henüz kaldırılmadığı 20 Nisan 1924 tarihinde yürürlüğe konulan 491 sayılı TEŞKİLATI ESASİYE KANUNU’na göre: “Türkiye Devletinin dini, Dini İslamdır; resmi dili Türkçedir; makarrı Ankara şehridir. (m.1)”; “Hakimiyet bila kaydü şart milletindir.(m.2)”; “TBMM milletin yegane ve hakiki mümessili olup Millet adına hakkı hakimiyeti istimal eder (m.3)” (Düstur, 3.Tertip, cilt 5, s.576).
“ Din ve devlet işlerinin bir birinden tamamen ayrılması ve böylece asırlarca çekilen musibetlerin artık bir daha tekerrür etmemesi gerektiği ve aynı zamanda demokratik bir devletin icabatından olduğu gerekçesiyle Atatürk laiklik prensibinin Anayasa’ya dercini zaruri telakki etmişti.” (Prof.Dr.İlhan Arsel. Türk Anayasa Hukuku’nun Umumi Esasları-1, s.87)
Bunun için önce 10 Nisan 1928 tarihli 1222 no.lu kanunla yapılan düzeltme ile Anayasa’nın 2.maddesindeki “Devletin dini, Dini İslamdır” ibaresi kaldırılmış; 5 Şubat 1937 tarihli 3115 sayılı kanunla yapılan değişiklikle de CHP.nin “Altı İlkesi” Anayasa’nın 2.Maddesine eklenmiştir. Buna göre: “Türkiye Devleti cumhuriyetçi, milliyetçi, halkçı, devletçi, layık ve devrimcidir. Devlet dili Türkçe’dir. Başkent Ankara’dır.”
27 Mayıs 1960 İhtilali ile 1924 Anayasası yürürlükten kaldırılmış, yerine 9 Temmuz 1961 tarihinde yapılan referandum sonucunda geçerli (10 282 561) oyların %61.74’ü ile kabul edilen Anayasa yürürlüğe koyulmuştur. 1961 Anayasası’nın 2.Maddesi hükmüne göre “ Türkiye Cumhuriyeti, “Milli”, “Demokratik”, “Laik” ve “Sosyal” vasıfta bir hukuk devletidir.
9 .11.1982 tarihinde yürürlüğe giren 2709 Sayılı Anayasa’nın 2.Maddesi hükmüne göre “Türkiye Cumhuriyeti, demokratik, laik ve bir sosyal hukuk devletidir.”
Laiklik ilkesi Türkiye Cumhuriyeti’nin değiştirilemez temel niteliklerinden biri, Cumhuriyet Halk Partisi Tüzüğünün 1. Maddesinde yer alan bir ilkedir. Bu nedenle :
Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun ve bazı CHP sözcülerinin değişik ortamlarda sıkça kullanır oldukları “Kul hakk”ı ”yetim hakkı”, “günah”, “vebal” vb. uhrevi yaşamla ilgili söylemlerin “laikliği ilke kabul etmiş bir siyasal partinin söylemlerinde yeri olamaz.
Saygılarımla
Avukat Cemil Denli
