İbrahim Özdiş´in Tarım Bakanına yönelterek yanıt istediği soru önergeleri şöyle:
SORU 1: ?İHTİYACIMIZ BULUNMAYAN LİMON İTHALATINA NEDEN İZİN VERİLDİ??
Dünya turunçgil üretiminde Çin, Brezilya ve ABD ilk 3 sırada olup Türkiye 2014 yılı verilerine göre 127.000 hektarlık bir alanda 3.7 milyon ton üretimi ile Dünya´da 9. sırada yer almaktadır. Turunçgil çeşitleri içerisinde limon ürünü incelendiğinde ülkemizde 275.000 dekarlık bir alanda 725.000 ton limon üretilmektedir. Bu üretimden 410.000 tonu ihraç edilmekte, ülke ekonomisine 300 milyon dolarlık bir ihracat getirisi sağlamaktadır.
Limon ürününün ithalatının yapıldığı Arjantin´de yakın zamanda GREENİNG (yeşillenme) olarak adlandırılan ve mücadelesi olmayan turunçgil hastalığı mevcuttur. Söz konusu hastalık etmeninin bulaştığı alanlarda mücadele olmadığından o alanın imha edilmesine neden olmaktadır. ,Yukarıdaki bilgilere ilişkin;
- Yaz sezonunda ciddi anlamda ihtiyaç duymadığımız limon ürününün ithalatına neden izin verilmiştir?
- İhtiyaç duyduğumuz limon ürünü ülkemiz depolarında mevcut mudur? Mevcut ise böyle bir ithalata neden gerek duyulmuştur?
- Söz konusu hastalık ülkemize giriş yapmış mıdır? Girmemesi için hangi önlemler alınmıştır?
SORU 2: ?ÜLKEMİZ KAYNAKLARI İTHAL EDİLEN TARIM ÜRÜNLERİ YÜZÜNDEN NEDEN BAŞKA ÜLKELERE AKTARILMAKTADIR??
GDO (Genetiği Değiştirilmiş Organizma) tarım alanında ağırlıklı olarak mısır, soya, pirinç, pamuk gibi bitkilerde kullanılmaktadır. Türkiye´de şeker pancarı yetiştiriciliğinin kısıtlanması sonucunda mısır tüketiminde artışlar gerçekleşmiştir. Glikoz şurubunun üretilebilmesi için mısır temel madde haline gelmiş ve mısırdan elde edilen ve şeker pancarından elde edilen şekerin yerini alan glikoz şurubu birçok alanda kullanılmaktadır.
Türkiye 2014 yılında yurtdışından ithal ettiği 2 milyon ton soya için 1.1 milyar dolar, 1.4 milyon ton mısır için de 360 milyon dolar, son 13 yılda ise ithal ettiği 13 milyon ton soya için 5.5 milyar dolar, 11 milyon ton mısır için 3 milyar dolar ithalat bedeli ödemiştir. Biyogüvenlik Kurulu´nun ülkemiz için ithalatını serbest bıraktığı GDO´lu mısır ve soya ile ilgili rakamlara bakacak olursak, ülkemiz üretiminde 2014 yılında verim ortalamalarımız soyada 416 kg/da mısırda 949 kg/da olmuştur. İthal ettiğimiz 2 milyon ton soyayı üretebilmek için 5 milyon dekar araziye, yine ithal ettiğimiz 1.4 milyon ton mısır içinse 1.5 milyon dekar tarım arazisine ihtiyaç vardır. Ülkemizde sulanabilir arazi 85 milyon dekardır. (Bu alan modern sulama teknikleri kullanıldığında 125 milyon dekara çıkabilmektedir.) 2013 yılı itibariyle sulamaya açılan toplam alan 59 milyon dekar olup, sulamaya açılabilecek alan en az 26 milyon dekardır. Yukarıdaki bilgiler göz önüne alındığında;
- Çiftçilerimiz bin bir borç ve zorlukla uğraşırken, ülkemizin ithalat-ihracat uçurumu da yıldan yıla artarken ülke parası ve kaynaklarının ithalat neticesinde başka ülkeye kaynak olarak aktarılmasının mantığı nelerdir?
- Ülkemizdeki üretim potansiyellerinin hangi yönleri eksik görülmüştür?
- Gelecek yıllarda bu konudaki ithalat kalemini azaltıp, ülke içi üretimle söz konusu ihtiyaçları karşılamak gibi bir projeniz var mıdır?
- Son yıllarda ithal edilen ürünler daha önce Biyogüvenlik Kurulu´nun zararlı görüp, ithalatını yasakladığı genlere sahip ürünler midir?
SORU 3: ?ZARARLI OLDUKLARI SAPTANAN GDO´LU MISIR GENLERİ HENGİ GEREKÇE İLE İTHAL İZNİ ALDI??
Biyogüvenlik Kurulu 26 Mart 2012 tarihli toplantısında raporlar doğrultusunda 3 mısır çeşidi ve ürünlerinin (MON88017, MON810, 59122xNK603) hayvan yemlerinde kullanılmasına oyçokluğuyla onay verirken, altı mısır çeşidi ve ürünlerinin (T25, MIR604, MON863, MON863×MON810, MON863×MON810×NK603,MON863×NK603) hayvan yemlerinde kullanılması konusuna ise oybirliği ile ret kararı vermişti. 3 yıl geçtikten sonra, yem amaçlı ithal edilen genetiği değiştirilmiş soya ve mısır başta olmak üzere pirinç ve diğer bazı gıda ürünlerinde izin verilmeyen genler tespit edilmesi üzerine Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği İktisadi İşletmesi (BESD-BİR) genetiği değiştirilmiş 14 mısır,9 soya,10 pamuk ve 4 kanola geninin ithalatı için 11 Mayıs 2015´te Biyogüvenlik Kurulu´na başvurmuştur.İlgili komitelerin raporlarını hazırlamasına ve kurula sunmasına rağmen söz konusu raporlar kamuoyuna açıklanmamış ve Biyogüvenlik sisteminde yayınlanmamıştır. Resmi Gazete´nin 16 Temmuz 2015 tarihli sayısında yayınlanan karara göre daha önce ?zararlı? diye izin verilmeyen T25, MIR604, MON863, mısır genlerine bu kez ithalat izni verilmiştir. Yukarıdaki bilgiler göz önüne alındığında;
- 3 yıl önce zararlı olduğu gerekçesiyle ithalatına ilişkin olumsuz karar verilen 3 mısır geni , hangi gerekçe ve raporlara dayanarak ithalat izni almıştır?
- Başvurunun ?basitleştirilmiş işlem? adı altında değerlendirilmesinin gerekçeleri nelerdir?
- Biyogüvenlik Yasası´nın 6. Maddesi´ne göre, GDO(Genetiği Değiştirilmiş Organizma) ve ürünlerinden kaynaklanabilecek herhangi bir riski olmayan ve insan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevre ve biyolojik çeşitliliğe herhangi bir zararının bulunmadığı yönünde mevcut bilgiye ve daha önce yapılmış olan risk değerlendirmesine dayanan başvurular için, sosyo-ekonomik değerlendirme sonuçları da dikkate alınarak basitleştirilmiş işlem uygulanabileceği ifade edilmiştir.Biyogüvenlik Yasası´na dayanılarak çıkarılan Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerine Dair Yönetmelik´te ise, basitleştirilmiş işlem uygulanırken GDO´nun insan, hayvan, çevre sağlığı ve biyolojik çeşitliliğe olabilecek etkileri hakkında yeterli bilgi bulunması, daha önce yapılmış risk değerlendirmesi ve varsa sosyo-ekonomik ve etik değerlendirme sonuçlarının sunulması gerektiği ifade edilmiştir.Söz konusu genlerin daha önce olumsuz karar alması bilinmekle beraber yukarıdaki bilgilere göre ithalat izni verilirken mevzuata uygun hareket edilmiş midir?
- Genlerle ile ilgili raporları kamuoyuyla paylaşacak mısınız?
