Son günlerin en çok okunan kitabı Sapiens ve Homo Deus´u ben de kitap fuarında aldım ve okumaya devam ediyorum. 29 Ocak 2017 tarihli Hürriyet gazetesinde Yaval Harari ile bir röportaj yapılmış
(http://www.hurriyet.com.tr/yapay-zeka-bizi-kolesi-yapmaz-cunku-isine-yaramayiz-40348809).
Kitabın ilk çıktığı andan itibaren ilgi gördüğünü dünya kültür basınından görüyordum. Kitabı halen bitiremedim, anacak ilgiyle okuyorum. Daha önce TÜBİTAK yayınlarında çıkan Jared Diamond yazdığı Tüfek, Mikrop ve Çelik kitabını okumuştum. O kitap da dünden bugüne insanın tarihi yolculuğu hakkında bazı bilgiler veriyor. Yaza da Jared Diamond´u kendisinin dünyaya farkı açıdan bakmayı öğrettiğini belirtiyor.
Hürriyet gazetesindeki röportajda geleceğe ilişkin öngörüleri ve insanlığın yaşayacağı etik sorunlar ilgimi çekti. Bugün dünyanın yaşadığı birçok ekonomik, sosyal ve çevresel sorunun olduğu ve artık sorunların çözümünün de giderek zorlaştığı görülüyor. Teknolojinin geldiği son açama özellikle endüstri 4.0 ve buna bağlı yapay zekâ, artan iklim değişimlerinin insanlığın önüne koyduğu zorlu yaşam doğal olarak hepimizi düşündürtüyor. Diğer tarafta dünyada yaşanan gıda dağılımındaki dengesizlik ki bu insandan ve yöneticilerin tutumundan kaynaklanan sorunda başka bir problem. Artan çevre kirliliği ve iklim değişimleri dünyayı yaşanılmaz duruma getireceği ayrıca ciddi. Geleneksellik ile moderinite arasındaki bu fay hattı giderek derinleştiği ve ciddi sorunlar ürettiği görülüyor. Artan gıda güvenliği ve sağlıklı su bulma sorunu ve artan sağlık sorunları insanlığın önündeki duran sorunlar. Ancak hepsinden önce insanlığın özelliklede parası olanın ileride uzun yaşamak için gençlik aşısına başvurması ve bunun yaratacağı sosyal adaletsizlik, teknolojinin yaratacağı etik sorunlar çok ciddi. Parası olanın daha iyi sağlık hizmeti aldığı ve uzun yaşadığı bir dünya insanlar arasında başka sorgulamalara yol açacaktır. İleri teknolojiye sahip olanların dünyanın diğer ülkelerinin insanlarını kontrol altına almaya çalışması dünyada başka fay hatları oluşturmaktadır.
Dünyanın Sorunları Nasıl Çözülecek
Dünya´da yaşanan bunca soruna rağmen dünyayı yöneten güçlerin sorunu milliyetçilik ve kültürel kotlar üzerinden yarıştırmaya çalışması başka sorunlar doğurduğu görülüyor. İnsanın 10 küsur bin yıl öncesine kadar doğada olmayan tarımı yaratması ve ondan sonrada yaşamının değişmesi günümüze kadar peşinde koştuğu gıda savaşı son yıllarda üzerinde çalıştığım bir konu. Bu bağlamda her konu ilgimi çekiyor. Hariri´nin satır aralarında verdiği bilgilerde çok önemli. Birde ileride filozoflara ve felsefeye daha çok önem verileceğini belirtmesi merak konusu oldu. Her durumda artan sosyal, ekonomik, çevre ve teknolojik sorunlar ile karşı karşıya kalıyoruz. Röportaj ister istemez birçok sorunu ve düşünceyi doğuruyor. Çıkışı yine insan bulacak. Çünkü yer yüzeyinde doğal oluşumların tamamı insanın eserdir? Binalar, şehirler, araçlar, ileri teknoloji iletişim araçları, sistemler, organizasyonlar, dernekler, partiler, para, pul, kredi hepsi insan eli ile oluşturuldu. İnsanın yaratığı sosyal sorunlar ve çevre kirliliği dâhil. Bugünün sorunları dünün çözümlerinin sonucudur. Her sonuç bir nedendir, her neden bir sonuç doğurur. Dünün çözümleri anlaşılan bugün sorunlu. Yine de insanın bu sorunu çözeceğini bekliyorum. Ancak görebildiğim kadarı ile felsefe sosyoloji ve psikolojinin ötesinde bugün sorun teknoloji üzerinden çözülmeye çalışılıyor. İnsanlık kaderini sanki yapay zekaya bağlamış. Sonumuzu çözer mi? ne dersiniz.
