Tam da üstesinden geliyoruz, biraz rahatlayacağız galiba derken yüzyılımızın küresel felaketi varyantlarıyla yaşamımızı yeniden tehdit etmeye başladı.
Öyle ki, küresel tahribat, milliyet, din, ırk, renk ve sınır tanımadan tüm coğrafyalarda sürmekte.
Virüs milyonları öldürdü yüz milyonlara dokundu ve milyarları etkisi altına aldı.
Yaklaşık 200 milyon kişiye bulaştı, 4 milyon can aldı. Daha bulaşıcı ve ölümcül olduğu söylenen delta varyantlı 4. dalga daha büyük endişe kaynağı.
Kitleler artık daha önce yaşamadığı, görmediği, tahayyülü imkânsız bir dünyanın korkularıyla yüz yüze kaldı.
AŞI SAVAŞLARI
Pandemi ile mücadelenin en etkin silahı olan aşı, sağlık alt yapısı ve deneyimi olan az sayıda ülke tarafından üretilebiliyor.
Halen günde 40 milyon insan aşılanmakta olup şimdiye kadar toplam 3,5 milyar aşı yapılmış.
Üretilen aşının yüzde 75’ini 10 ülke almış olup 130 ülkenin aşıya henüz tam olarak erişemediği bilinmekte, yoksul ülkelerin 2023 ortalarına kadar aşı alamayacağı hesaplanmakta.
Bilim insanları salgın ile ancak Dünya nüfusunun çoğunluğunun aşılanması ile baş edilebileceğine dikkat çekmekte.
Çin, Almanya, İngiltere ve Rusya merkezli aşı rekabeti sonlanıp ticari patentler kaldırılsa bile mutasyon, varyant dönüşümlerinin bir süre daha devam edeceği tahmin edilmekte.
Bilim insanları, aşı üretiminin yaygınlaştırılması için sadece patent haklarından vaz geçilmesinin yeterli olmayacağını, teknoloji ve bilgi transferi gerektiği, bu hacimde insani operasyonun ancak tarafsız ve ehil bir organizasyon tarafından yapılabileceği öngörmekte.
Nüfusu bir milyarı aşan en az gelişmiş Afrika coğrafyası, 250 milyona ulaşan savaşan bölgeler ile sığınmacı statüsündeki 100 milyondan fazla sahipsiz mülteciye aşı temini için Birleşmiş Milletler ve Dünya Sağlık Örgütünün müdahalesi kaçınılmaz olacaktır.
B.M Genel sekreterinin teslim ettiği üzere, aynı gemide olan insanlık ya birlikte kurtulacak ya da toptan batacaktır.
Sadece Hindistan’da günlük can kaybı dört bini aşmış olup 500 bine yaklaşan vaka sayısı ümitsizliği arttırmakta.
Hindistan için günde en az 10 milyon aşılama, bunun için de 2 milyar doz aşı gerekiyor.
Hindistan örneği, yerküremizin herhangi bir yerinde nüksedecek varyantın bizi yeniden vurabileceği yönünde ciddi bir uyarıdır.
TÜRK AŞISI
İnsanlığı kurtaranlar listesine Almanya üzerinden iki Türk bilim insanı da eklenmiş bulunuyor.
Dr. Özlem Türeci ve Prof. Uğur Şahin’in ortak aşı müjdesi tüm dünyada pandeminin ümidi oldu, birçok toplum bunu Türk aşısı olarak adlandırılmakta.
Bizleri insanlık adına gururlandıran uluslararası ödül yağmuruna tutulan mucize çiftin ayrıca kanser ve diğer bazı ölümcül hastalıklar için aşı çalışılmalarını sürdürdüğü biliniyor.
YERLİ AŞI
Türeci ve Şahin’in aşısına ilaveten Türkiye’de faz denemeleri gecikmeli de olsa süren bir yerli aşı süreci tartışmalı şekilde devam etmekte.
Bilim insanları, aşı üretiminin bilimsel altyapı ve deneyim birikimini gerektirdiğini öne sürmekte.
Malumlarıdır ki 1928 yılında kurulan ve alanında dünya çapında başarılara imza atan Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü, artık gereği kalmadı diye 2011’de kapatılmıştı.
Yerli aşı çalışmaları altyapısı Türk bilimcilere kapatılmış. Yetişmiş, deneyimli bilim kadroları bu alandan çekilerek, dışa bağımlılık başlamıştı.
Bugün karşılaştığımız aşıya erişim sıkıntılarının, yerli aşı çalışmaları enstitümüzün kapatılmış olmasından da kaynaklandığı doğrudur.
