Berlin Duvarının yıkılmasıyla küresel rakibi ortadan kalkan ABD coşkulu bir küresel hegemonyaya hazırlansa da sürdürülebilir bir hâkimiyet sağlayamamıştı. Enformasyon ve iletişim teknolojisinin tırmanışıyla baş edememe, tek hegemonluğun rehaveti ve güç zehirlenmesi Amerikan rüyasını zedeleyen başarısızlıklara yol açtı. ABD eski enerjisini parlatacağı, üstünlüğünü test edebileceği dış mihraklı yeni bir soğuk savaş arayışına sarılır. Pandemi beceriksizliklerini unutturma çabası da bu arayışa ivme kazandırmıştır.
ÇİN CEPHESİ
ABD, Rusya’nın Ukrayna istilasıyla kutuplaşma sahnesinde öne çıkmasından önce daha çok Çin üzerinden soğuk savaş geliştirmeyi denemekteydi. Çin’in önlenemeyen teknolojik ilerleyişi ve ticari başarısı kabuslar yaratırken küresel liderliğe oynama ihtimali dahi ABD için beka meselesi haline gelmişti. Bu daralmalar içindeki Amerika giderek daha fazla içselleştirdiği Çin korkusunu medeniyetler çatışması algısına evirerek, Batılıları çevresinde kenetlemeyi denemiş olup bir bakıma ısmarlama bir soğuk savaşı tetikleme gayretiydi.
PASİFİK CEPHESİ ABD, ekonomik ve teknolojik başarılarıyla kendisine soğuk terler döktüren Çin’i Pasifik üzerinden kuşatırken pandeminin sorumlusu olarak suçlamak dâhil her alanda yıpratmaya çalışır. Ekonomik ve politik restleşme zamanla istihbarat ve nükleer alanları da içerir. Çin, Beşgöz ile istihbaratta, AUKUS ile nükleer alanda kuşatılır. Beşgöz girişimi, ABD, İngiltere, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda gizli servislerinin işbirliğini öngörürken AUKUS mekanizması ABD, İngiltere ve Avustralya nükleer paktı olup her ikisinin de hedefi Çin’i yakın takibe almaktır. ABD’nin son olarak Kazakistan üzerinden Çin’i Batıdan da kuşatmayı denediği iddia edilmiştir. Bunlara ilaveten ABD Çin’in yumuşak karnı Tayvan ve Uygurs kartlarını her an oyuna sokacak şekilde elde hazır tutmaktadır.
RUSYA
Asya Pasifik oyunları bu minvalde süregiderken, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, uluslararası ilişkileri alt üst eden yeni bir dönemi başlatmıştır. Rusya bir anlamda içi daralan ABD’nin imdadına yetişir. Putin iki kutupluluk sahnesine ilk adımını Kazakistan’la atmıştır. Batılıların marifeti olduğu söylenen kalkışmaya davet üzerine asker yollayarak olası işgal girişimini önler. Aynı zamanda Çin’le de yakınlaşma sağlar. Kazakistan kalkışmasında kazandığı özgüvenle açıkça “arka bahçemizde renkli devrimlere izin vermeyeceğiz” uyarısında bulunur. Uyarı bir anlamda BOP ve Geniş Karadeniz gibi siyasi Batı projeleri için ayağınızı denk alın olarak yorumlanmıştı. Rusya bölgesinde hâkimiyetini güçlendirmekte olduğunun işaretini verdikten sonra Donbass bahanesiyle Ukrayna’yı işgale başlar. Bu, ABD’nin yıllarca Çin üzerinden ısmarlamaya çalıştığı soğuk savaşlı bloklaşmanın da yollarını açıverir.
UKRAYNA
Rusya’nın Batılı aktörlerin de kışkırtmasıyla başlattığı rövanşist işgal çok geçmeden bir emperyal paylaşım ve vekâlet savaşlarına dönüşür. Ukrayna, yayılmacı iştahları kabartan, yeni silahların denendiği, sahaya yabancı savaşçıların sürüldüğü, enformasyon ve algı oyunlarıyla öne çıkan bir bloklar arası savaş coğrafyasına evrilir. Ülke alt yapısı yerle bir edilirken, milyonlar sığınmacı durumuna düşer. Ukrayna, Rusya ile inatlaştırılıp, yalnız bırakılırken AB liderliğinden gelen ‘’Ukraynalıların Avrupa’nın geleceği için kanının son damlasına kadar savaşmakta olduğu..’’ mealindeki ibretlik beyanlar acı tebessümlere yol açmıştır.
SOĞUK SAVAŞ
Uluslararası ilişkilerin rengini değiştiren Ukrayna istilası aynı zamanda statüsü tartışmalı kritik coğrafyalar için sendromlu bir dönemi de aralamıştır. Tek kutuplu dünya, soğuk savaş işaretleri ile ABD ve Rusya merkezli iki kutupluluğa dönüşürken üçüncü oyuncu pusuda bekleyen, zaman ve zemini kollayan Çin’dir. Ukrayna işgali ile ete kemiğe bürünen sıcak yüzlü yeni soğuk savaşın şiddetinin üçüncü oyuncu Çin’in tepkisine göre şekilleneceğini söylemek mümkündür.
