(DEFTER) Büyükelçi Hasan Sevilir AŞAN


SOĞUK SAVAŞIN SICAK YÜZÜ

‘’Yeni dünya düzeninde Çin unutulmamalı. Ismarlama soğuk savaşın şiddetiÇin’in tepkilerine göre şekillenecektir’’


Bitti bitecek, geçti geçecek derken pandemi, asimetrik varyant ve mutasyonlarıyla hala ölümcül etkisini sürdürmekte.
Bu süreçte birçok ülkede yaşanan, ucu yönetimleredayanan hataların,ihmalkârlıkların örtbas edilmegayretleri ibretle izlenmekte.
Pandemi çaresizliği içindeki kitlelerin daha adil dünya düzenlerine göz kırpma eğilimi de aynı şekildeeski hegemonlarınsoğuk savaş, sıcak vekâlet savaşları ve kutuplaşma oyunları ile unutturulmaya, ötelenmeye çalışılıyor.


PANDEMİ
İçinden geçmekte olduğumuz salgın karşısında insanlık şimdiye kadar yaşamadığı, görmediği, tahayyül bile edemediği korkulara maruz kaldı.
Ekonomik, sosyal ve siyasi dengeleri alt üst eden küresel umutsuzluk,can korkusu, kıtlık, açlık,psikolojik ve siyasal daralmalar gelecek endişesini daha bir derinleşirken hiçbir şeyin artık eskisi gibi devam edemeyeceği anlayışı güçlenipsloganlaşmaya başladı.
Bu bir anlamda sorgulanamayan emredici rejimler ve küresel hiyerarşinin değişimi demektir.


ISMARLAMA SOĞUK SAVAŞ
Geleneksel hiyerarşik paylaşım düzenin ellerinden kaydığını gören küreseller, pandemi çaresizliğinin yarattığı enerjiyi zayıflatma peşindedir. İmdada yeni soğuk savaş, sıcak vekâlet savaşları ve kutuplaşmalaryetişir.
ABD, demir perdenin yıkılışından sonra 30 yıl tek hegemondur. Ancak küresel hâkimiyeti bir türlü sağlayamamış olup Amerikan rüyası sona ermektedir.
Ticaret savaşlarıyla zayıflatamadığı Çin’i önce Pandeminin sorumlusu olarak yaftalamaya çalışsa da inandırıcı olamaz, Beşgöz İstihbaratı ve AUKUS Nükleer İşbirliği mekanizmaları ile Pasifik’ten Çin’i kuşatmaya başlar.
Bir yandan da Çin’in yumuşak karnı Tayvan ve Uygur kartlarınıher an oyuna sokacak şekilde elde hazır bekletmektedir.
“Büyük Ortadoğu Projesi” ile demokrasi getireceğini söylediği coğrafyalar kan gölüne çevrilmiştir.
BOP hezimetine rağmen Kazakistan ve Ukrayna üzerinden “Genişletilmiş Karadeniz Projesi” ile bu defa Rusya ve Çin’le restleşmektedir.


UKRAYNA
Henüz ne olduğu tam çözülemeyen Kazakistan kalkışmasına davet üzerine asker yollayan Putin, “arka bahçemizde renkli devrimlere izin vermeyeceğiz” uyarısında bulunur.
Rusya bölgesinde hâkimiyetini güçlendirmektedir.
Bu bir anlamda BOP ve Geniş Karadeniz gibi siyasi Batı projeleri için ayağınızı denk alın, bölgemize yaklaşmayın demekti.
Nitekim işgal ile başlayıp neredeyse bloklar arası vekâletler savaşına evrilen Ukrayna savaşının özünde bu uyarı yatmaktaydı.
Rusya – Ukrayna krizinin Rusya – Çin cephesi ve Batı yakasındaki etkileri çok tartışılacağa benzer.
Amerika ve İngiltere’nin zaman zaman NATO adına, istihbarat raporlarını öne sürerek yangına körükle gittiği görülür. Donbasslarıtanıma, saldırı ve işgaller için tarih telaffuz ederek adeta Rusya’ya yol gösterirler.
Zelensky, ülke alt yapısının yerle bir edilmesi, milyonların sığınmacı durumuna düşmesi üzerine, beklediği desteği alamaz, çaresizlik içinde kandırıldığını söyleyerek Ruslarla ateşkes görüşmelerine başlar. Ölümlerden NATO’yu sorumlu tutar.
Ukrayna artık acımasız bir emperyal paylaşımın ganimetidir.


YENİ DÜNYA DÜZENİ
İnsanlığın bekasına yönelik tehdidi zaman zaman yeniden artan Pandeminin yarattığı “insani yaklaşım” beklentisi soğuk savaş endişesi karşısında ikinci plana düşmüştür.
Eski dünya kutuplaşmasını yeniden canlandıran savaş,ABD ve Rusya için adeta can simididir.
ABD, İngiltere desteğinde dış düşman tehdidini öne çıkararak AB ve NATO merkezli Batı kulübünü içten içe birbirine kenetleme gayretindedir. Soğuk savaş tehdidi altındaki ülkelere rekor silah satışları gerçekleştirir.
Aynı durum Rusya için de geçerlidir. Putin, Batının Rus lebensraum’una müdahale etmemesinde, arka bahçelerine renkli devrimlerin yaklaşmamasında kararlıdır. Çizgisi rövanşist adımlarla 1990 öncesi coğrafyasına dönmektir.
Ancak her hal ve karda yeni dünya düzeninde pusuda bekleyen Çin’i unutmamak gerekir.
Ismarlama soğuk savaşın şiddetinin Çin’in tepkilerine göre şekilleneceğini söylemek mümkündür.

YAZARLAR

  • Cuma 24.9 ° / 14.2 ° Güneşli
  • Cumartesi 28.3 ° / 15.1 ° Güneşli
  • Pazar 28.3 ° / 15.7 ° Güneşli
  • BIST 100

    8806,72%-0,01
  • DOLAR

    32,25% 0,26
  • EURO

    35,08% 0,67
  • GRAM ALTIN

    2270,84% 0,79
  • Ç. ALTIN

    3854,72% 0,51