1919 Ocak ayında, Yunanlıların İzmir´i işgal edecekleri anlaşılır. Ve Yunanlılar 15 Mayıs 1919 da İzmir´e çıkarma yaparlar.
İzin ve yetki işini halleden Mustafa Kemal ise 16 Mayıs 1919 da İstanbul´dan ayrılır.19 Mayıs 1919 da Samsuna ayak basar. Memleketin her tarafı işgal edilmiş, Ordular terhis edilmiş, silahlar toplatılmıştır. Mustafa Kemal Samsunda tesadüfen bir ere rastlar. Er iki göz, iki çeşme ağlamaktadır. Ona;
?Asker.?der.?Erkek ağlamaz neden ağlıyorsun ??
.Asker paşayı tanımıştır.
?Komutanım.?der.?Düşman memleketimi işgal etmiş. Bizim ise silahlarımızı aldılar. Ben şimdi silahsız ne yapacağım.?
Mustafa Kemal
?Gel benimle.?der. Samsun silah deposundan bir silah alır ve askere verir.
?Al bunu.?der.? Git memleketini kurtar.?
Asker Mustafa Kemal Paşanın silahlandırdığı ilk asker olarak isim yapar.
22 Haziran 1919 da Amasya´ya gelinir. Amasya´dan ülkenin her tarafına Amasya tamimi yayınlanır. Bütün valilik ve komuta kademesine tamim ulaştırılır. Mustafa Kemal´in kaleme aldığı tamimde şunlar yazılıdır.
1-Yurdun bütünlüğü, Milletin istiklali tehlikededir.
2-İstanbul´daki hükümet baskı altında olduğundan, üzerine almış olduğu sorumluluğu yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok olmuş gibi göstermektedir.
3-Milletin istikbalini yine Milletin azmi ve kararı kurtaracaktır.
4-Milletin durum ve davranışını göz önünde tutmak ve haklarını dile getirip bütün dünyaya duyurmak, her türlü etki ve denetimden kurtulmuş Milli bir kurulun varlığı gereklidir.
5-Anadolu´nun güvenli bir yeri olan Sivas´ta, Milli bir kongre toplanmalıdır.
23 Temmuz 1919 da, Doğu illeri Müdafa´i Hukuk cemiyeti Erzurum da toplanır. Bu toplantıya katılmak üzere Mustafa Kemal de Erzurum´a gelir.
Amasya Tamiminin 2.maddesi İstanbul hükümetinin tepkisini çeker. Mustafa Kemal geri çağrılır.
Mustafa Kemal ise çok sevdiği Askerlikten istifa ettiğini, bundan sonra Millet ile birlikte, Memleketin kurtuluşu için çalışacağını İstanbul hükümetine bildirir.
İstanbul Hükümeti Mustafa Kemal Paşanın kararından memnun kalmaz. Kazım Karabekir Paşaya telgraf çekerek Mustafa Kemal´in derhal tutuklanmasını ve İstanbul´a gönderilmesini ister. Tutuklama emri Kazım Karabekir Paşaya ulaşır. Bundan sonrasını Mustafa Kemal Paşanın ´in yaveri Cevat bey şöyle anlatır.
?Paşa odasındayken Kazım Paşanın süvarilerle Erzurum´a doğru geldiği bildirildi. Haberi duyan Mustafa Kemal Paşanın benzi atmış, bembeyaz kesilmişti. Kazım Paşa istese Paşayı tutuklayıp İstanbul´a gönderebilecek güce sahipti. Buna kimse engel olamazdı. Bu durumda memleket için yapılan bütün çalışmalar boşa gider, kurtuluş umudu kalmazdı
Kazım Paşa attan indi. Hızlı adımlarla Mustafa Kemalin odasına girdi. Ayaklarıyla topuk selamı çakarak;
?Emrinizdeyim Paşam.?dedi.
Osmanlının iki Paşası kucaklaştılar.?
Erzurum´ da toplanan delegelerle eller ellerin üzerine kondu ve Misaki Milli yemini yapıldı. O yeminde Ülkenin bu günkü sınırı ile Musul ve Kerkük illeri vardı. Bu sınırlar alınmadan davadan vazgeçilmeyecekti.
Amasya genelgesi gereği ülkenin her tarafından gelen temsilciler 4-11 Eylül 1919 da Sivas´ta toplandılar. Uzun tartışmalardan sonra Mustafa Kemal Paşa başkan seçildi. Alınan kararlar yurdun bütün kadrolarına bildirildi. Milli iradeyi temsil için Meclisi Mebus an´ın Ankara´da toplanması istendi. Yine Cevat bey´i dinleyelim.
? Kongre de başkan seçilen Mustafa Kemal Paşa kürsüye çıktı ve
?Arkadaşlar.?dedi.?Ankara´da kurucu meclisi açacağız. Elimizde 90 liradan başka paramız yok. Bize yardım edin.?
Toplantıda bulunan Sivaslı Hacı Ağa parmağını kaldırdı ve
?Benim üç bin liram var.?dedi.?Bunu size veriyorum.?
Orta sıralarda oturan emekli bir asker parmak kaldırdı ve
?Ben bir emekli askerim.?dedi.?Devlet bana maaş veriyor. Elimde dokuz yüz lira birikmişim var. Bende onu bağışlamak istiyorum.?
16 Mart 1920 de İstanbul işgal edildi. Meclisi Mebusan İngilizler tarafından kapatıldı. Bunu fırsat bilen Mustafa Kemal Meclisin Ankara´da toplanması için harekâta geçti.
22 Nisan 1920 de,
İstanbul Meclisi Mebusundan 90 kişi,
Devlet memurlarından 125 kişi,
Askerlerden 53 kişi,
Din adamlarından 53 kişi,
Tüccar, Çiftçi ve Hukukçulardan oluşan kalabalık bir heyeti Ankara´ya çağırdı.
23 Nisan 1920 de ilk kurucu meclis HÂKİMİYETİ MİLLİYE adıyla dini törenle, kuran okunarak açıldı. Bir gün sonra Meclis başkanlığına Mustafa Kemal Paşa seçildi.
Meclis açıldıktan dört sene sonra, 23 Nisan 1924 de Hâkimiyeti Milliye bayramı olarak kutlanmasına karar verildi.
Atatürk 23 Nisan 1929 da bir okulu ziyarete gitti. Okul yöneticileri küçük bir çocuğun eline çiçek vererek ATATÜRK´ e sunmasını istediler. Çocuk çiçeği Atatürk´e verince Atatürk çok duygulandı. Eğilip çocuğun elinden çiçeği aldı ve onu bir baba şev katıyla kucakladı. Bunu gören diğer çocuklar;
?Bizde isteriz, bizde isteriz.? diye bağırmaya başladılar. Ve yerlerinden ayrılarak Atatürk´e doğru koştular. Hepside ona sarılmak, elinden öpmek istiyordu. Atatürk çocukların bu davranışlarından çok etkilendi. O masmavi çakmak çakmak gözlerinden yaşlar boşandı. O yıldan sonra 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve bayramı Çocuk bayramı olarak değiştirildi. Bu olay dünyada çocuklara armağan edilen ilk çocuk bayramı oldu.
Daha sonra 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk bayramı, Birleşmiş Mlletler tarafından dünya çocuk bayramı olarak kutlanmaya başlandı. Kısa bir zamana kadar dünyanın bütün ülkelerinden davet edilen çocuklar, ülkemizin misafiri olarak ağırlanıp, Türk kültür ve geleneklerini dünyaya tanıtırlardı. Buna TRT sponsorluk yapardı. Son yıllarda ise garip bir düşünce, bu bayramı yok sayma gayretine girmiştir.
Bu memleketin kurucuları Ankara´ya gelişlerini yumurta ve bayat ekmek yiyerek gerçekleştirdiler. Yollar bozuk ve eşkıyalarla doluydu. Memleketin asayişini sağlayacak askerler terhis edilmiş, silahları ellerinden alınmış ve başıboş bırakılmışlardı. Mustafa Kemali koruyacak, asker ve polis teşkilatı yoktu.
Meclis kurulduktan sonra İsmet Paşa Sivaslı Hacı Ağaya şöyle bir mektup yazdı. Mektupta;
?Hacı Ağa.?diyordu. ? Sizden 3.000 Lira borç almıştık. Bunu bir taksitte ödememiz imkânsızdır. Bu parayı size taksitler halinde ödemek istiyoruz.?
Hacı Ağa yazdığı karşılık mektupta şöyle cevap veriyordu.
?Ben size onu bağış olarak verdim. Anamın sütü gibi helal olsun.?
İşte 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk bayramına bu aşamalarla gelindi.Tüm çocuklarımıza armağan olsun.
