Muhafazakâr iktidar yönetimindeki günümüz Polonya’sı daha önceleri de yaşadığı yeni bir siyasi kaosun eşiğinde.
Siyasi gözlemciler, parlamento çoğunluğunu ve toplumsal desteği yitirmiş olan yorgun, yıpranmış iktidarın artık ülkeyi yönetemeyip giderek otoriterleştiğine işaret etmekte.
Polonya’da gidişat geriye doğru mu?
Siyasetçiler, akademisyenler, muhalefet bu soruya, ılık suda yüzen kurbağalar gibiyiz, su kaynadığında hareket etmemiz çok geç olacak cevabını vermekte.
İKTİDARSIZLIK EMARELERİ
Polonya siyasetinde iç saiklerle başlayan ancak Avrupa Birliği ve uluslararası taahhütlerin ihlali bağlamında dış politikaya da yansıyan birçok mesele bulunmakta.
Muhafazakâr Hükümet, ayakta kalabilmek için ‘’din ve milliyetçilik’’ kozlarını oyuna sürerek, kiliseyi ve seçmen tabanını memnun etme gayretinde.
AB’den çıkma ima ediliyor,
Kürtaj yasağı daha bir sıkılaştırıldı,
Yeni Basın yasası ile aykırı sesler kısıulıyor,
Son seçimlerde hile yapıldığı, yargının buna alet edildiği ayyukta,
Kuvvetler ayrılığı, yargı derin yaralar almakta,
Avrupa Birliği, Polonyalı yargıçlar aynı zamanda AB yargıçlarıdır diyerek, cezai yaptırımlar uygulama arifesinde,
Sınırların katı önlemlerle mültecilere kapatılması AB ilkeleri bağlamında eleştiri çekiyor,
Koalisyonun ‘’milliyetçi küçük ortağı’’ Hükümet dışı kaldı,
İktidar parlamentoda azınlığa düşmüş olup sayısal çoğunluğu rüşvet, şantaj ve tehditlerle sağladığı iddia ediliyor,
Soykırım mağduru Yahudilerin malvarlığı iade taleplerine zamanlama sınırı getiren yeni yasa, İsrail, AB ve ABD tarafından tepki çekmekte,
LGBT
İstanbul Sözleşmesinden ayrılma süreci başlatıldı, ebeveyn haklarının ihlali ve zorunlu cinsiyet eğitimine itiraz edildi,
Cinsiyet eğitimine hapis cezası öngören yasa taslağı parlamentoda,
Eşcinsel ve LGBT karşıtlığı desteklenmekte,
AB, eşcinsel karşıtlığını ilan eden 6 belediyeye, fon desteği ile planlanan hibelerini durdurdu,
Cumhurbaşkanı Duda, seçim kampanyasında eşcinsel haklarına tavır koyup, LGBT hareketi ve fikirlerinin, 'Komünizm ideolojisinden daha tehlikeli' olduğunu söyledi.
SEÇİM ENTRİKALARI
Polonya'da yerel seçimlerin yapıldığı Pazar günü ülke genelinde kilise Pazar ayinlerinde 'Tanrı hukuk ve adaleti sever" duası okunması, Kilisenin iktidardaki Hukuk ve Adalet Partisine (PİS)e desteği sayılarak, tartışılmış.
Aynı minvalde, siyasi propagandanın yasak olduğu seçim günü iktidara yakın gazeteler de organize şekilde İncil'in bu duasına göndermelerde bulunur.
Öte yandan Birleşik Sağ Hükümetini oluşturan milliyetçi muhafazakâr küçük ortak Koalisyondan ayrılmış olup, İktidarın sayısal çoğunluğu rüşvet, şantaj ve tehditlerle sürdürdüğü iddiası çok yaygın.
Eğitimli, kentli, yeni kuşak seçmen daha özgürlükçü muhalif yelpazede yer alırken, kırsal kesim ve eski kuşaklar iktidardaki Birleşik Sağ koalisyonunu desteklemekte.
İktidarın büyük ortağı Adalet ve Hukuk Partisinin (PİS) Genel Başkanı, Katyn uçak kazasında 96 devlet görevlisi ile birlikte hayatını kaybeden Cumhurbaşkanı Kaczynski’nin ikiz kardeşidir. Kilise ve muhafazakâr tabandan adeta tarikatvari uhrevi lider muamelesi görmekte.
Ana Muhalefet kanadı, siyasi partilerden daha geniş ve esnek bir taban oluşturmak için ‘’Sivil Platform Hareketi’’ adı altında faaliyetini sürdürmeyi tercih etmekte. Başkanı, eski başbakan ve Avrupa Konseyi eski Genel Sekreteri Donald Tusk’dır.
VARŞOVA BELEDİYE BAŞKANI
Son cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhalefetin blok halde desteklediği Varşova Belediye Başkanı Rafal Trzaskowski, hile söylentilerinin ayyuka çıktığı süreçte seçimi muhafazakârların adayı Duda’ya karşı kıl payı kaybetmiş.
Muhalefet, 780 maddeli hile tespitlerini yargıya taşıyarak, seçim sürecinin başından itibaren adilane geçmediğini, Duda’nın kampanyasının hükümet desteğinde, devlet imkanlarıyla yürütüldüğünü, kamu basın yayın organlarının açıkça Duda’yı destekleyerek, Trzaskowski'yi itibarsızlaştırmaya çalıştığını ileri sürer.
Yüksek Mahkeme, devlet medyasının tarafsızlığına ilişkin 93 iddiayı kabul etse de diğer iddialara yeterli kanıt sunulmamış olduğuna hükmederek itirazları reddeder.
Muhalefet büyük protesto dalgaları ile memnuniyetsizliğini ortaya koyarken, popülaritesi mağduriyeti ölçüsünde hiç olmadığı kadar artan genç kuşakların ve ilerici kesimlerin favorisi Varşova Belediye Başkanı Trzaskowski, Birleşik Sağ iktidarının korkulu rüyası haline gelir.
***
Siyasi gidişat topluma birebir yansır.
Birçok Polonyalı dostumuz, ülkelerine yönelik iltifatlarımıza artık istihzalı acı bir tebessümle karşılık verir oldu.
